Knowledge Sharing ชุมชนแห่งการเรียนรู้...

ทุนลอยประดับเซนเซอร์เฝ้าระวังและเตือนภัยคุณภาพน้ำเพื่อการสร้างฟาร์มกุ้งแบบเกษตรอัจฉริยะ

ในปัจจุบันเกษตรพบปัญหาที่เกิดจากการทำฟาร์มเลี้ยงกุ้งเป็นอย่างมาก เช่น

1. ปัญหาที่เกิดจากสภาพแวดล้อม: การเลี้ยงกุ้งอาจมีปัญหาจากการควบคุมสภาพแวดล้อม เช่น ระดับน้ำ, อุณหภูมิ, คุณภาพน้ำ, ค่า pH ที่ไม่เหมาะสม ที่อาจส่งผลให้กุ้งเสียชีวิตหรือเจริญเติบโตไม่ดี
2. ปัญหาที่เกิดจากโรคและแมลง: กุ้งอาจต้องเผชิญกับการระบาดของโรคหรือการโจมตีจากแมลงที่สามารถทำให้กุ้งเสียชีวิตหรือส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของกุ้ง
3. ปัญหาที่เกิดจากการจัดการไม่เหมาะสม: การเลี้ยงกุ้งอาจมีปัญหาจากการจัดการไม่เหมาะสม เช่น การให้อาหารไม่ถูกต้อง, การเลี้ยงในปริมาณที่เกินไปหรือไม่เพียงพอ, หรือการใช้สารเคมีที่ไม่เหมาะสม

การระบุปัญหาที่เกิดขึ้นในการเลี้ยงกุ้งเป็นสิ่งสำคัญเพื่อปรับปรุงและแก้ไขปัญหาอย่างเหมาะสมเพื่อให้การเลี้ยงกุ้งมีประสิทธิภาพและประสิทธิภาพ ดังนั้น รองศาสตราจารย์ ดร.ดวงใจ นาคะปรีชา ได้มองเห็นปัญหาที่เกิดขึ้นในกกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงกุ้งจึ้งได้พัฒนาและสร้างทุนลอยประดับเซนเซอร์เพื่อฟาร์มกุ้งแบบเกษตรอัจฉริยะเป็นเพื่อเฝ้าระวังและเตือนภัยที่อาจเกิดขึ้นต่อคุณภาพของน้ำในระบบการเลี้ยงกุ้ง โดยการใช้เซนเซอร์ที่ติดอยู่บนทุนลอยสามารถตรวจวัดพารามิเตอร์ต่างๆ เช่น ระดับออกซิเจนในน้ำ, ค่า pH, อุณหภูมิ, และคุณภาพอื่นๆ ที่สำคัญสำหรับการเลี้ยงกุ้ง การระบุและเฝ้าระวังค่าพารามิเตอร์เหล่านี้ช่วยให้เกษตรกรสามารถปรับปรุงการจัดการน้ำให้เหมาะสมและลดความเสี่ยงจากปัญหาต่างๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อการเลี้ยงกุ้งได้อย่างรวดเร็ว

ทุนลอยประดับเซ็นเซอร์เป็นเทคโนโลยีที่ใช้เซ็นเซอร์ที่ติดอยู่บนโครงสร้างลอยในน้ำเพื่อตรวจสอบและเฝ้าระวังคุณภาพของน้ำในระบบการเกษตร โดยเซ็นเซอร์นี้สามารถวัดค่าต่างๆ เช่น ระดับน้ำ, อุณหภูมิ, ความเค็ม, และคุณภาพอื่นๆ ของน้ำ เพื่อให้เกษตรกรสามารถตรวจสอบสภาพแวดล้อมในระบบการเกษตร การใช้ทุนลอยประดับเซ็นเซอร์ในฟาร์มกุ้งแบบเกษตรอัจฉริยะช่วยให้เกษตรกรสามารถเฝ้าระวังและตรวจสอบคุณภาพของน้ำในระบบการเกษตรได้อย่างต่อเนื่อง ทำให้สามารถป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้น เช่น การเป็นโรคของกุ้ง, การเสียหายของพืช, หรือปัญหาสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการเลี้ยงกุ้งได้อย่างทันท่วงที 

การดัดแปลงและใช้ประโยชน์ ด้านนวัตกรรมเดิมที่เคยผลิตไว้จากการรับทุนวิจัย จากสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ สวก. ได้มีการพัฒนาต่อยอดทุนวิจัยเพิ่มเติมจาก งบประมาณสนับสนุนจากโครงการวิจัย “ปั้นดาว”สำนักงานโครงการพัฒนาบัณฑิตศึกษาและวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ,กองประสานและส่งเสริมการใช้ประโยชน์ทางวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม (กปว.),สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สป.อว.) , เพื่อสร้างเป็น “ทุ่นลอยประดับ เซนเซอร์เฝ้าระวังและเตือนภัยคุณภาพน้ำเพื่อการสร้างฟาร์มกุ้งแบบเกษตรอัจฉริยะ” เซนเซอร์ที่ติดตั้งไว้ กับทุ่นลอยมีหัววัดคุณภาพน้ำ4 ตัวแปร ที่ใช้ในการวัด ค่าความเค็ม ค่าออกซิเจนละลาย ค่าความเป็นกรดด่าง และค่า อุณหภูมิซึ่งเป็นตัวแปรหลักที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของกุ้ง ทุ่นลอย ฯ มีระบบการล้างหัววัดด้วยตนเองด้วย แปรงขัดที่ตั้งระยะเวลาให้ทำการล้างได้ตามต้องการ ระบบทุ่นลอยนี้ผลิตกระแสไฟฟ้าจากเทคโนโลยีโซล่าเซลล์พร้อมสำรองไฟด้วยแบตเตอรี่ และมีกล่องควบคุม เซนเซอร์อ่านค่าแบบ real-time monitoring ส่งผล การอ่านผ่านคลื่นความถี่ไร้สายด้วยระบบเดียวกับการส่งข้อมูลโทรศัพท์เคลื่อนที่ และยังมีระบบแจ้งเตือนไป ยังเกษตรกรผ่านระบบ LINE ในกรณีที่ค่าของคุณภาพน้ำต่ำหรือสูงกว่าระดับที่เหมาะสมกับการเลี้ยง และ เกษตรกรยังสามารถล็อกอินเข้าอ่านค่าคุณภาพน้ำได้ ซึ่งการมีระบบเซนเซอร์เฝ้าาระวังคุณภาพน้ำเช่นนี้เป็น แนวทางการดำเนินงานเกษตรอัจฉริยะ (smart farming) เพื่อลดโอกาสที่จะเกิดความเสียหายต่อธุรกิจของ ฟาร์มเลี้ยง การทราบผลคุณภาพน้ำโดยเฉพาะระดับความเค็ม ก่อนนำลูกกุ้งลงเลี้ยงและก่อนการตัดสินใจ เปลี่ยนถ่ายเทน้ำเข้า-ออกจากบ่อเลี้ยง ในการเลี้ยง

สรุปได้ว่าทุ่นลอยประดับเซนเซอร์ในฟาร์มกุ้งที่เลี้ยงระบบ ธรรมชาติ โดยการใช้วิธีติดตามเฝ้าระวังคุณภาพน้ำในฟาร์มกุ้ง ระบบแจ้งเตือนทาง LINE application บนโทรศัพท์มือถือรวมทั้งมีการ เข้าทำการขัดล้างใหญ่ของหัววัดเป็นระยะ ๆ ทุก ๆ 1-2 เดือน จนกระทั่งมีการเก็บเกี่ยวผลผลิต พบว่าผลการอ่านค่าคุณภาพน้ำเจ้าของฟาร์ม มีระดับความเค็มที่เหมาะสมกับสัตว์น้ำ ซึ่งในฟาร์มที่เข้าร่วมโครงการ มีทั้งบ่อที่เลี้ยงกุ้งลายเสือขนาดใหญ่และมี บ่อที่ใช้เน้นการเลี้ยงหอยแครงเพิ่มเติมเข้ามาด้วย ซึ่งทั้งสัตว์ทะเลทั้งสองประเภทนี้ต้องการระดับความเค็ม ต่างกัน ทำให้มีการใช้ประโยชน์จากระบบติดตามคุณภาพน้ำจากหัววัดเซนเซอร์ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ เจ้าของฟาร์มได้ทำการเก็บเกี่ยวผลิตผลกุ้งกุลาดำลายเสือนั้น ทำให้เจ้าของฟาร์มมีความพึงพอใจในระบบทุ่นลอย ฯ ติดตามคุณภาพน้ำเป็นอย่างมาก คาดว่าจะแนะนำ ให้เกษตรกรอื่น ๆ ที่มีความสนใจทดลองใช้ต่อไป