Knowledge Sharing ชุมชนแห่งการเรียนรู้...

เนื้อหาแบบรายงานผลการดำเนินงานโครงการยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น

ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566

10. โครงการย่อย

10.1  ชื่อโครงการ โครงการพัฒนาและปรับปรุงคุณภาพระบบน้ำดื่ม เพื่อสุขภาวะที่ดีของนักเรียนและครูโรงเรียนกองทุนการศึกษา และโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน

             10.1.1 วัตถุประสงค์

เพื่อผลิต ติดตั้งเครื่องกรองน้ำใหม่ และดำเนินการซ่อม บำรุง เครื่องกรองน้ำเดิม และให้ความรู้เกี่ยวกับการดูแลรักษาเครื่องกรองน้ำ เพื่อนักเรียนและครูจะได้มีน้ำดื่มน้ำใช้ที่เหมาะสม มีคุณภาพ และปลอดภัยต่อสุขภาพ

             10.1.2 กลุ่มเป้าหมาย/พื้นที่ดำเนินการ

                   1)  กลุ่มเป้าหมาย

      นักเรียน ครู และบุคลากรของโรงเรียนกองทุนการศึกษา 14 แห่ง และโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน 5 แห่ง

                   2) ตัวชี้วัด

                       (1)  เครื่องกรองน้ำที่ผลิตใหม่ ให้กับโรงเรียนที่ยังไม่มี จำนวน 3 เครื่อง

                        (2)  เครื่องกรองน้ำที่มีอยู่แล้ว ของโรงเรียนกองทุนการศึกษาและโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน  ได้รับการซ่อม บำรุง ดูแลรักษา จำนวน 16 เครื่อง

                         (3)  โรงเรียนกองทุนการศึกษาและโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ได้ใช้ประโยชน์จากเครื่องกรองน้ำเพื่อปรับปรุงคุณภาพน้ำดื่มน้ำใช้ให้กับครูและนักเรียน ได้ดื่ม/ใช้น้ำที่เหมาะสม มีคุณภาพ และปลอดภัยต่อสุขภาพ จำนวน 19 แห่ง

                         (4)  บุคลากรของโรงเรียน ได้รับความรู้ ความเข้าใจ เกิดทักษะ และสามารถดำเนินการดูแลรักษาเครื่องกรองน้ำได้ด้วยตนเอง อย่างน้อยร้อยละ 80

             10.1.3 ผลผลิต

                   1)  มีเครื่องกรองน้ำที่ผลิตใหม่และซ่อมบำรุงรักษา ที่มีสภาพพร้อมใช้งานได้ดีในการจัดการและปรับปรุงคุณภาพน้ำดื่มน้ำใช้ ให้กับโรงเรียนกองทุนการศึกษา และโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน

                   2)  บุคลากรของโรงเรียน ได้รับความรู้ ความเข้าใจ เกิดทักษะ และสามารถดำเนินการดูแลรักษาเครื่องกรองน้ำด้วยตนเอง

             10.1.4  ผลลัพธ์

                   ครูและนักเรียนโรงเรียนกองทุนการศึกษาและโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนได้มีน้ำดื่มน้ำใช้ที่เหมาะสม มีคุณภาพ ปลอดภัยต่อสุขภาพ และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

             10.1.5  ประโยชน์ที่ได้รับ

                    1)  โรงเรียนกองทุนการศึกษาและโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ในพื้นที่จังหวัดอุดรธานี จังหวัดหนองบัวลำภู และจังหวัดบึงกาฬ  ได้เครื่องกรองน้ำที่ผลิตใหม่ และที่ทำการซ่อมบำรุง ให้มีสภาพพร้อมใช้งาน           ในการปรับปรุงน้ำให้เหมาะสม และมีคุณภาพ

                    2)  นักเรียนและครูของโรงเรียนกองทุนการศึกษาและโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน  มีสุขอนามัยเกิดโรคภัยไข้เจ็บน้อย และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น จากการบริโภคน้ำที่สะอาดผ่านเกณฑ์มาตรฐาน

             10.1.6  งบประมาณ  220,000 บาท

             10.1.8  ผลการดำเนินงาน ไตรมาสที่ 2 (รายงานภายในวันที่ 29 มีนาคม 2566)

                   1)  ดำเนินการสำรวจข้อมูลเบื้องต้น  โดยการลงพื้นที่ร่วมกับติดต่อประสานงานทางโทรศัพท์กับโรงเรียนเป้าหมายทุกแห่งในระหว่างวันที่ 1-2  พฤศจิกายน 2565  พบว่ามีโรงเรียนกองทุนการศึกษา และโรงเรียนสังกัดตำรวจตระเวนชายแดน ทั้งที่อยู่ในเป้าหมายโครงการ และเพิ่มเติมจากเป้าหมายในโครงการ จำนวนทั้งสิ้น 21 โรงเรียน  โดยมีข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับเครื่องกรองน้ำ ดังนี้ 

                         (1)  มีโรงเรียนกองทุนการศึกษาที่ไม่มีเครื่องกรองน้ำ ต้องได้รับการติดตั้งใหม่โดยเป็นระบบของมหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี  จำนวน 2 โรงเรียน  คือ โรงเรียนโนนสมบูรณ์  โรงเรียนหมากตูมดอนย่านาง  และมี 1 โรงเรียน คือ โรงเรียนบ้านดงบาก  ได้ขอรับการสนับสนุนเพิ่มเติมจากที่มีอยู่แล้ว 1 เครื่อง เนื่องจากไม่เพียงพอและไม่สะดวกในการดึงน้ำมาใช้งานที่อาคารที่สร้างใหม่

                         (2)  โรงเรียนที่มีเครื่องกรองน้ำแล้ว จำนวน 18 โรงเรียน  โดยมีระบบเครื่องกรองน้ำที่ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานต่างๆ  ทั้งสิ้น 4 ระบบ  คือ  ระบบของกรมทรัพยากรน้ำบาดาล จำนวน 12 โรงเรียน/เครื่อง (โรงเรียนกองทุนฯ 9 แห่ง โรงเรียน ตชด. 3 แห่ง)  ระบบของมหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี จำนวน 6 โรงเรียน/เครื่อง (โรงเรียน ตชด. 6 แห่ง)  ระบบของโรตารี่หมากแข้ง จำนวน 1 โรงเรียน/เครื่อง (โรงเรียนกองทุนฯ : โรงเรียนบ้านดอนเดื่อ)  และระบบของมูลนิธิกสิกรไทย จำนวน 1 โรงเรียน/เครื่อง (โรงเรียนกองทุนฯ : โรงเรียนกุงแก้ววิทยาคาร)  นอกจากนี้ยังพบว่า มี 3 โรงเรียน  ที่มีเครื่องกรองน้ำ 2 ระบบ ในโรงเรียน แบ่งเป็น โรงเรียนกองทุนฯ 1 แห่ง คือ  โรงเรียนบ้านวังมน  และโรงเรียน ตชด. 2 แห่ง  คือ  โรงเรียน ตชด.บ้านหนองตะไก้  และ โรงเรียน ตชด.บ้านห้วยดอกไม้

                               โดยทุกเครื่อง/ระบบ ยังคงสามารถใช้งานได้ แต่จำเป็นต้องซ่อมบำรุง  เนื่องจากอุปกรณ์/วัสดุบางอย่างชำรุด  ต้องล้างทำความสะอาดเครื่อง  ล้างทำความสะอาดสารกรอง  และบางเครื่องต้องเปลี่ยนสารกรองใหม่  เป็นต้น

                   2)  ดำเนินการจัดหาวัสดุ/อุปกรณ์สำหรับใช้ในการผลิต ติดตั้ง ซ่อมบำรุง ดูแลรักษาเครื่องกรอง

                   3)  ดำเนินการผลิตเครื่องกรองใหม่  ให้กับโรงเรียนกองทุนการศึกษาที่ยังไม่มีและขอเพิ่มเติม จำนวน 3 เครื่อง แล้วเสร็จภายในระยะเวลาที่กำหนด

                   4)  ดำเนินการซ่อมบำรุงเครื่องกรองน้ำเดิม และติดตั้งเครื่องกรองใหม่ พร้อมทั้งอบรมให้ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการดูแลบำรุงรักษาเครื่องกรองน้ำกับบุคลากรโรงเรียน

                         ได้ดำเนินการซ่อมบำรุงรักษา และติดตั้งเครื่องกรองน้ำใหม่ ให้กับโรงเรียนกองทุนการศึกษา และโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ในระหว่างวันที่ 7 ธันวาคม 2565 ถึง วันที่ 26 มกราคม 2566  ให้มีสภาพพร้อมใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ในการจัดการและปรับปรุงคุณภาพน้ำดื่มน้ำใช้  จำนวนทั้งสิ้น 21 โรงเรียน โดยเพิ่มเติมจากเป้าหมายในโครงการฯ 2 โรงเรียน ดังนี้

                         (1)  ติดตั้งเครื่องกรองน้ำที่ผลิตใหม่ ให้กับโรงเรียนกองทุนศึกษา 3 แห่ง/เครื่อง  แบ่งเป็น

                               -  โรงเรียนที่ยังไม่มีเครื่องกรองน้ำ 2 แห่ง  คือ โรงเรียนหมากตูมดอนย่านาง ตำบลนาข่า อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี และโรงเรียนโนนสมบูรณ์ ตำบลยางหล่อ อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู

                               -  โรงเรียนที่ขอเพิ่มเติม 1 แห่ง คือ โรงเรียนบ้านดงบาก ตำบลนิคมพัฒนา อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู 

                         (2)  ดำเนินการซ่อม บำรุง ดูแลรักษาเครื่องกรองน้ำเดิมที่มีอยู่แล้ว

                               การดำเนินการซ่อมบำรุง ได้ใช้วิธีการที่หลากหลาย ขึ้นกับชนิด/ระบบของเครื่องกรองน้ำ  สรุปโดยสังเขป ได้แก่ ทำความสะอาดภายนอกเครื่องกรอง  และบริเวณที่ตั้งเครื่องกรอง  ล้างระบบต่อพ่วงเครื่อง RO และถังเก็บน้ำ  เปลี่ยนไส้กรองระบบ RO ไส้กรองไมครอนทุกตำแหน่ง  เปลี่ยนสารกรองสนิมเหล็ก และสารกรองคาร์บอน  ล้างภายในและภายนอกหลอดยูวีเปลี่ยนไส้หลอด  และเปลี่ยนก๊อกจ่ายน้ำ เป็นต้น   โดยได้ดำเนินการให้กับโรงเรียนเป้าหมาย จำนวน 18 เครื่อง/โรงเรียน  แบ่งเป็น

                               (2.1)  โรงเรียนกองทุนการศึกษา   จำนวน  11 แห่ง  ดังนี้

                               -  โรงเรียนบ้านวังมน ตำบลโคกม่วง อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู

                               -  โรงเรียนบ้านทองอินทร์สวนมอญ ตำบลเสอเพลอ อำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี

                               -  โรงเรียนบ้านดอนบาก ตำบลบ้านโคก อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี

                               -  โรงเรียนบ้านดอนกลอยดอนอุดม ตำบลนาบัว อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี

                               -  โรงเรียนบ้านดอนเดื่อ ตำบลบ้านโคก อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี

                               -  โรงเรียนบ้านหนองบ่อ ตำบลจอมศรี อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี

                               -  โรงเรียนนาดีค่ายสว่าง ตำบลนาดี อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู

                               -  โรงเรียนบ้านกุดผึ้ง ตำบลกุดผึ้ง อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู

                               -  โรงเรียนบ้านหนองกุงแก้ว ตำบลกุงแก้ว อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู

                               -  โรงเรียนกุงแก้ววิทยาคาร ตำบลกุงแก้ว อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู

                               -  โรงเรียนบ้านท่าลี่ ตำบลบ้ายหยวก อำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี

                               (2.2)  โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน  จำนวน 7 แห่ง  ดังนี้

                               -  โรงเรียนบ้านห้วยเวียงงาม ตำบลนายูง อำเภอนายูง จังหวัดอุดรธานี

                               -  โรงเรียนบ้านไทเสรี ตำบลเซกา อำเภอเซกา จังหวัดบึงกาฬ

                               -  โรงเรียนบ้านนาแวง ตำบลนาสวรรค์ อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ

                               -  โรงเรียนบ้านหนองตะไก้ ตำบลโป่งเปือย อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ

                               -  โรงเรียนบ้านห้วยดอกไม้ ตำบลวิศิษฐ์ อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ

                               -  โรงเรียนบ้านเทพภูเงิน ตำบลน้ำโสม อำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี  (เพิ่มเติมจากเป้าหมายในโครงการฯ)

                               -  โรงเรียนบ้านเมืองทอง ตำบลโนนทอง อำเภอนายูง จังหวัดอุดรธานี  (เพิ่มเติมจากเป้าหมายในโครงการฯ)

                         จากการสำรวจโดยใช้แบบสอบถาม ควบคู่กับการสัมภาษณ์พูดคุยเกี่ยวกับข้อมูลการได้รับความรู้ ความเข้าใจ เกิดทักษะ และสามารถดำเนินการดูแลรักษาเครื่องกรองน้ำได้ด้วยตนเอง รวมทั้งความพึงพอใจ ในการดำเนินงานโครงการฯ  สามารถสรุปข้อมูลในเบื้องต้นพบว่า บุคลากรของโรงเรียนที่มีหน้าที่ดูแลบำรุงรักษาระบบเครื่องกรองน้ำ มีความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลรักษาเครื่องกรองน้ำเพิ่มขึ้น  และคาดว่าจะดำเนินการได้ด้วยตนเองต่อไป  โดยผลการประเมินจากแบบสำรวจในเชิงสถิติ อยู่ระหว่างการดำเนินการวิเคราะห์  ซึ่งจะได้รายงานผลในไตรมาสต่อไป 

             10.1.9  ปัญหา อุปสรรค ในการดำเนินงาน

                   1)   ระบบเครื่องกรองน้ำที่ได้รับการสนับสนุนจากกรมทรัพยากรน้ำบาดาล และ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ ที่เป็นระบบอาร์โอ  มีความยากลำบากในการซ่อมบำรุงระบบกรอง และอุปกรณ์ต่อพ่วงที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากแต่ละโรงเรียนไม่ได้ทำการดูแลบำรุงรักษาด้วยตนเองเป็นระยะเวลานาน ทำให้สกปรก และบางโรงเรียนไม่ได้ใช้งานหลังจากติดตั้งแล้ว เนื่องจากระบบไฟฟ้าขัดข้องซึ่งต้องใช้เวลานานในการซ่อมบำรุงและทำความสะอาด

                   2)   บุคลากรของโรงเรียน ยังขาดความรู้และทักษะในการบำรุงรักษาและดูแลระบบ เนื่องจากไม่มีการให้ความรู้จากบริษัทที่มาติดตั้ง และมีการโยกย้ายครู และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการดูแลรักษาระบบค่อนข้างบ่อย ทำให้ขาดผู้บำรุงรักษาเครื่องกรองน้ำของโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง ประกอบกับโรงเรียนบางแห่งขาดงบประมาณในส่วนที่จะนำมาใช้บำรุงซ่อมแซม เมื่อเกิดการชำรุด

             10.1.10  ข้อเสนอแนะ

                   คณะทำงานได้ให้ความรู้เบื้องต้นในการซ่อม ดูแล บำรุงรักษาระบบ ทั้งเครื่องกรองน้ำที่ติดตั้งใหม่ และออกแบบโดยศูนย์วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีฯ สถาบันวิจัยและพัฒนา  มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี  และเครื่องกรองน้ำระบบอาร์โอในเบื้องต้น  เพื่อโรงเรียนจะสามารถดูแลระบบได้ด้วยตนเองในระดับหนึ่ง

                   อย่างไรก็ตามถ้าต้องการให้เกิดประสิทธิภาพในการบำรุงดูแลรักษา และซ่อมแซมเครื่องกรองน้ำของโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง เห็นควรให้มีการอบรมเชิงปฏิบัติการในเรื่องดังกล่าว และคัดเลือกผู้รับผิดชอบโดยตรงและให้มีการถ่ายทอดความรู้ในการซ่อมบำรุงจากรุ่นสู่รุ่นของแต่ละโรงเรียน เพื่อจะได้ดูและรักษาระบบเครื่องกรองอย่างยั่งยืนต่อไปในอนาคต