เครือข่ายส่งเสริมธุรกิจเทคโนโลยีและนวัตกรรม กปว.#
  • บริการของ กปว.
    • โครงการ
    • เทคโนโลยี
    • ผู้เชี่ยวชาญ
    • คำปรึกษา/ลูกค้า
    • ผลิตภัณฑ์
  • หน้าหลัก
  • Thursday, March 23, 2023 เวลา :

ข้อมูลเทคโนโลยีพร้อมถ่ายทอด / ..

รหัส
284
ชื่อ
การเพาะเลี้ยงปลาหลด ชม 14,622 ครั้ง
QR Code
พิกัด
,
เจ้าของ
ผศ.หทัยรัตน์ เสาวกูล
เมล์
hatairat_7@hotmail.com
รายละเอียด

ลักษณะทั่วไป

 

ปลาหลด (Macronathus siamensis) เป็นปลาน้ำจืดพื้นบ้านของไทยที่อาศัยอยู่ใน ห้วย หนอง คลอง บึง ตามแหล่งน้ำธรรมชาติ แพร่กระจายทั่วประเทศ เป็นปลาที่มีความอดทนสูง อาศัยในโคลนตมได้นาน ชอบอาศัยตามพื้นท้องน้ำ และฝังตัวอยู่ในทรายตอนกลางวัน มีนิสัยชอบหากินในเวลากลางคืนเป็นปลากินเนื้อ กินอาหารจำพวกตัวอ่อนแมลง หนอน ไส้เดือน สัตว์เล็กๆ และเศษเนื้อเน่าเปื่อย ปลาหลดมีรูปร่างคล้ายปลาไหล ปลายปากยื่นยาวและสามารถยืดหดได้ มีสีเทาและสีดำ ปากเล็ก ฟันเล็กและคม มีช่องเหงือกเปิดอยู่ใต้หัว

 

 

ปลาหลดเป็นที่นิยมรับประทานในรูปของปลาสด ตากแห้ง หรือทำเค็มโดยปกติจะมีการซื้อขายในตลาดเป็นจำนวนมากอยู่

 

 

ปัจจุบันปลาหลดที่มีจำหน่ายตามตลาดเป็นปลาหลดที่จับได้จากแหล่งน้ำธรรมชาติ ทำให้ปลาหลดเริ่มหายากมากขึ้น และมีราคาค่อนข้างสูงขึ้นกิโลกรัมละ 70 – 80 บาท (ตามท้องตลาดขายขีดละ 12 – 17 บาท) ในช่วงฤดูฝนจะหาซื้อได้ง่าย เมื่อพ้นระยะนี้ไปแล้วปลาหลดจะลดจำนวนลงเป็นอย่างมาก จะหาซื้อลำบาก ราคาค่อนข้างสูงโดยมีราคาประมาณ 120 – 200 บาท ด้วยเหตุดังกล่าว คณะผู้วิจัยจึงได้มีการศึกษาชีววิทยาของปลาหลดเป็นเบื้องต้น ศึกษาวิธีการสำหรับนำมาเพาะเลี้ยง หรือขยายพันธุ์ให้แพร่หลายยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการเพิ่มพูนอาหารประเภทโปรตีน และยังเป็นรายได้แก่ผู้ประกอบการเลี้ยงปลาหรือจับปลาขายเป็นอาชีพอีกด้วย
 

 

 

โดยการส่งเสริมให้เกษตรกรสามารถทำการเพาะเลี้ยงปลาหลดได้อย่างมีประสิทธิภาพภายในชุมชนของเกษตรกรเองไม่ต้องเดินทางไปทำงานต่างถิ่น ช่วยให้สามารถมีรายได้และช่วยพัฒนาชุมชนที่อาศัยอยู่ ไม่ก่อให้เกิดปัญหาต่อชุมชน หรือชุมชนใกล้เคียงและทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็ง ส่งผลให้ประเทศชาติมีการพัฒนาที่ดี

การเพาะพันธุ์

 

 

นำปลาหลดพ่อแม่พันธุ์ที่รวบรวมได้จากธรรมชาติ มาคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ที่มีความสมบรูณ์พร้อมที่จะผสมพันธุ์ ซึ่งมีข้อสังเกตได้ในตัวเต็มไว ดังนี้ คือ เพศเมียมีลักษณะลำตัวอ้วนป้อม และโตกว่าเพศผู้ลักษณะแตกต่างที่เห็นได้ชัด คือ ในปลาเพศเมียจะมีติ่งเพศ เมื่อบีบท้องแรงๆ จะมีติ่งเพศยื่นออกมา ในปลาเพศผู้จะไม่มีลักษณะดังกล่าว ลักษณะของช่องเพศ ปลาเพศเมียเมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์จะมีเยื่อวุ้นปกคลุมช่องเพศ ท้องจะอูมเป่งและนิ่ม ช่องเพศและติ่งเพศจะขยายตัวมีสีแดงเรื่อๆ เพศผู้ ถ้ากดเบาๆ ตรงส่วนท้อง จะมีน้ำเชื่อสีขาวไหลออกมา เมื่อคัดเพศแล้วทำการผสมพันธุ์ โดยการฉีดฮอร์โมนกระตุ้นการวางไข่ ดังนี้

เพศเมีย ทำการฉีด 2 ครั้ง
ครั้งที่ 1 ใช้ซุปรีแฟกค์ (Superfact) ความเข้มข้น 25 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม (Motilium) 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม พักไว้ 6 ชั่วโมง แล้วจึงฉีดเข็มที่ 2
ครั้งที่ 2 ใช้ซุปรีแฟกค์ความเข้มข้น 50 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม

เพศผู้ทำการฉีดเพียงครั้งเดียว
โดยฉีดพร้อมเพศเมีย เข็มที่ 2 โดยใช้ซุปรีแฟกค์ความเข้มข้น 20 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม
 

 

 

นำพ่อแม่พันธุ์ที่ฉีดฮอร์โมนเรียบร้อยแล้ว ปล่อยพ่อแม่พันธุ์ลงในถังเดียวกันเพื่อให้ผสมพันธุ์กันเองตามธรรมชาติ โดยมีพู่ฟางไว้สำหรับให้ไข่ติด และแยกพ่อแม่พันธุ์ปลาหลดออกในตอนเช้า และนำไข่ไปพักในบ่อฟักต่อไป ลูกปลาหลดจะฟักออกเป็นตัวภายใน 40 – 48 ชั่วโมง

การอนุบาลลูกปลาหลด

 

 

การอนุบาลลูกปลาหลดมีผู้ศึกษาไว้น้อยมากและศึกษามานานแล้ว ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาพบว่าอาหารที่เหมาะสมสำหรับการอนุบาลลูกปลาหลดที่อายุ 1 – 14 วัน ควรให้ไรแดงจะมีการเจริญเติบโตและมีอัตราการรอดดีที่สุด หลังจากนั้นจะให้ไรแดง หนองแดง หรือไส้เดือนเป็นอาหาร

การเลี้ยงปลาหลด

 

 

การเลี้ยงปลาหลดสามารถเลี้ยงได้ทั้งในบ่อดินและบ่อซีเมนต์ หากเลี้ยงในบ่อซีเมนต์ควรมีขนาด 4 x 4 เมตร ความสูงประมาณ 50 – 70 เซนติเมตร ผิวบ่อฉาบให้เรียบ และทำให้ลาดเอียง ปริมาณครึ่งบ่อเพื่อให้ทรายปนดินเหนียวไว้ก้นบ่อ ใส่ผักบุ้งไว้ส่วนหนึ่งไม่ต้องมากนัก ความสูงของน้ำให้ท่วมบริเวณดินทราย ประมาณ 40 เซนติเมตร ปล่อยปลาขนาดความยาว 3 – 4 นิ้ว จำนวน 2,000 – 2,500 ตัว ควรวางโพรงไม่ไผ่หรือท่อน้ำเก่าๆ ให้ปลาได้หลบอาศัยในการเลี้ยงในบ่อดิน ต้องมีการเตรียมบ่อที่ดีเช่นเดียวกับการเลี้ยงปลาชนิดอื่น อาจมีการกันบนขอบบ่อโดยการใช้มุ้งเขียวล้อมรอบไว้ อาหารในการเลี้ยง คือ หอยเชอรี่ นำมาทุบแล้วสับให้ละเอียดนำไปวางไว้บริเวณชายพื้นรอยต่อทรายกับปูนซีเมนต์ กองไว้ให้อาหาร 2 – 3 วัน เมื่อเหยื่อเริ่มเน่า ปลาหลดจะเข้ามากิน และอาจกินตั้งแต่สดๆได้ พิจารณาดูว่าปลากินเหยื่อหมดใน 2 – 3 วันหรือไม่

อาหารปลาหลด
จะให้เหยื่อในการเลี้ยงเช่นเดียวกับปลาไหล คือ เหยื่อหลักดังนี้
1. หอยเชอรี่ นำมาทุบแยกเปลือกเนื้อหอยแล้วสับให้ละเอียด นำมาวางไว้บริเวณชายพื้นรอยต่อทรายกับผิวปูนซีเมนต์ กองไว้ให้อาหาร 2 – 3 ครั้ง เมื่อเหยื่อเริ่มเน่าปลาหลดจะเข้ามากิน และอาจกินตั้งแต่สดๆ ได้ พิจารณาว่าปลาหลดกินเหยื่อหมดใน 2 – 3 วันหรือไม่ ถ้าหมดควรเพิ่มให้ ถ้าเหลือควรลดลง พยายามอย่ากระทบกระเทือนปลาจะตกใจหนี

2. ไส้เดือน จะเป็นอาหารที่ปลาหลดโปรดปรานมากที่สุด เมื่อนำไส้เดือนให้ จะให้ช่วงเย็น – ค่ำ พอไส้เดือนเคลื่อนตัวตามผิวทราย ปลาหลด 1 ตัวจะกินไส้เดือน 1 – 2 ตัว ก็จะอิ่ม และมีลักษณะความสมบรูณ์ของตัวปลามาก เช่น ปลาจะอ้วน เกล็ดเป็นเงางาม

3. ระยะเวลาของการเลี้ยง ปลาหลดเป็นปลาที่จัดว่าโตเร็ว การเลี้ยงจะใช้เวลา 6 – 7 เดือน ก็จะได้ขนาดที่จำหน่ายประมาณ 30 – 40 ตัวต่อกิโลกรัม และอายุ 1 ปีขึ้นไปก็จะให้เป็นพ่อแม่พันธุ์ได้

สนใจติดต่อข้อมูล
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์
145 หมู่ 15 ถ.สุรินทร์-ปราสาท อ.เมือง จ.สุรินทร์ 32000
โทรศัพท์ 044-511022 , 044-519036 , 081-8763740

ขยายภาพ ขยายภาพ ขยายภาพ
คำสำคัญ
ปลา  
บันทึกโดย
นายเอกพงศ์  มุสิกะเจริญ  สำนักงานปลัดกระทรวง

รายละเอียดผู้รับบริการ

51236
ผู้ถาม : ภาณุวัฒน์ มั่นคง ที่อยู่ 28 หมู่ 9 ตำบลห้วยงู อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท
โทร. 0636860409 อีเมล์ : panuwat_mu@cpd.go.th วันที่ถาม : 06/09/2564
คำถาม : เรียนท่านอาจารย์ดร.กระผมได้เข้ามาอ่านและศึกษาการเพาะเลี้ยงปลาหลด แล้วได้ความรู้เป็นอย่างยิ่ง จึงอยากจะศึกษาวิจัยการเพาะเลี้ยงปลาหลด เพื่อให้เข้าใจวิธีการเพาะเลี้ยงโดยแท้จริงและชัดเจน และสามารถนำไปใช้ปฏิบัติในการเกษตรของชุมชน เพื่ออนุรักษ์พันธุ์ปลาหลดไว้ให้คงอยู่ในท้องถิ่น จึงจะขอความอนุเคราะห์ท่านอาจารย์ ช่วยแนะนำการเพาะเลี้ยงปลาหลด เป็นไฟล์คู่มือวิจัยการเลี้ยง เนื่องจากกระผม ไม่มีความรู้ในด้านการเลี้ยงและการผสมพันธุ์สัตว์น้ำเลย กราบขอบพระคุณล่วงหน้าเป็นอย่างสูง ครับ |284|M
คำตอบ : ทางคลินิกเทคโนโลยีฯ ได้รับเรื่องขอคำปรึกษาเรียบร้อยแล้ว จะดำเนินการประสานผู้เชี่ยวชาญ เพื่อหาข้อมูลเกี่ยวกับการเลี้ยงปลาหลดให้ท่านเพิ่มเติมต่อไป และดำเนินการจัดส่งข้อมูลให้ท่านทางเมล์อีกครั้ง หากต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเลี้ยงปลาชนิดอื่นๆ สามารถติดต่อได้ที่ ท่าน รองศาสตราจารย์ ดร. กฤติมา กษมาวุฒิ อีเมล์ krittima2562@gmail.com
การดำเนินงานจากเครือข่าย
46412
ผู้ถาม : ภีรดา​ สี​เผือก​ ที่อยู่ 27/1​ ต.ท่าอิ​บุญ​ อ.หล่มสัก​ จ.เพชรบูรณ์​
โทร. 0864181525​ อีเมล์ : phirada.kate@gmail.com​ วันที่ถาม : 27/04/2563
คำถาม : สนใจเพาะเลี้ยงปลาหลดเชิงพานิชย์ค่ะ​ ไม่ทราบว่ามีการอบรมหรือขายพ่อแม่พันธุ์มั้ยคะ หรือสามารถหาความรู้ด้านการเพาะเลี้ยงได้อย่างไรบ้างคะ|284|M
คำตอบ : ส่งข้อมูลให้ จนท.คลินิก มทร.อีสาน สุรินทร์ เจ้าของเทคโนโลยีเพื่อดำเนินการต่อ
การดำเนินงานจากเครือข่าย
  • คลินิกเทคโนโลยี มทร.อีสาน วข.สุรินทร์ สามารถติดต่อและรับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญได้ครับ คือ รศ.ดร.กฤติมา เสาวกูล อาจารย์ประจำวิชาสาขาประมง คณะเกษตรศาสตร์และเทคโนโลยี เบอร์โทรศัพท์ 086-2496450 หรือประสานมาทาง จนท.คลินิกเทคโนโลยี น.ส.ปิยนุช อนุชานุรักษ์ 093-3644115 ครับ ขอบคุณครับ วันที่บริการ 15/06/2563
  • สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ คลินิกเทคโนโลยี มทร.อีสาน วข.สุรินทร์ ติดต่อผู้เชี่ยวชาญ รศ.ดร.กฤติมา เสาวกูล เบอร์โทรศัพท์ 086-2496450 อาจารย์ประจำสาขาวิชาประมง คณะเกษตรศาสตร์และเทคโนโลยี หรือติดต่อผู้ประสานงานคลินิกฯ น.ส.ปิยนุช อนุชานุรักษ์ 093-3644115 วันที่บริการ 16/06/2563
  • ลักษณะทั่วไป ปลาหลด (Macronathus siamensis) เป็นปลาน้ำจืดพื้นบ้านของไทยที่อาศัยอยู่ใน ห้วย หนอง คลอง บึง ตามแหล่งน้ำธรรมชาติ แพร่กระจายทั่วประเทศ เป็นปลาที่มีความอดทนสูง อาศัยในโคลนตมได้นาน ชอบอาศัยตามพื้นท้องน้ำ และฝังตัวอยู่ในทรายตอนกลางวัน มีนิสัยชอบหากินในเวลากลางคืนเป็นปลากินเนื้อ กินอาหารจำพวกตัวอ่อนแมลง หนอน ไส้เดือน สัตว์เล็กๆ และเศษเนื้อเน่าเปื่อย ปลาหลดมีรูปร่างคล้ายปลาไหล ปลายปากยื่นยาวและสามารถยืดหดได้ มีสีเทาและสีดำ ปากเล็ก ฟันเล็กและคม มีช่องเหงือกเปิดอยู่ใต้หัว ปลาหลดเป็นที่นิยมรับประทานในรูปของปลาสด ตากแห้ง หรือทำเค็มโดยปกติจะมีการซื้อขายในตลาดเป็นจำนวนมากอยู่ ปัจจุบันปลาหลดที่มีจำหน่ายตามตลาดเป็นปลาหลดที่จับได้จากแหล่งน้ำธรรมชาติ ทำให้ปลาหลดเริ่มหายากมากขึ้น และมีราคาค่อนข้างสูงขึ้นกิโลกรัมละ 70 – 80 บาท (ตามท้องตลาดขายขีดละ 12 – 17 บาท) ในช่วงฤดูฝนจะหาซื้อได้ง่าย เมื่อพ้นระยะนี้ไปแล้วปลาหลดจะลดจำนวนลงเป็นอย่างมาก จะหาซื้อลำบาก ราคาค่อนข้างสูงโดยมีราคาประมาณ 120 – 200 บาท ด้วยเหตุดังกล่าว คณะผู้วิจัยจึงได้มีการศึกษาชีววิทยาของปลาหลดเป็นเบื้องต้น ศึกษาวิธีการสำหรับนำมาเพาะเลี้ยง หรือขยายพันธุ์ให้แพร่หลายยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการเพิ่มพูนอาหารประเภทโปรตีน และยังเป็นรายได้แก่ผู้ประกอบการเลี้ยงปลาหรือจับปลาขายเป็นอาชีพอีกด้วย โดยการส่งเสริมให้เกษตรกรสามารถทำการเพาะเลี้ยงปลาหลดได้อย่างมีประสิทธิภาพภายในชุมชนของเกษตรกรเองไม่ต้องเดินทางไปทำงานต่างถิ่น ช่วยให้สามารถมีรายได้และช่วยพัฒนาชุมชนที่อาศัยอยู่ ไม่ก่อให้เกิดปัญหาต่อชุมชน หรือชุมชนใกล้เคียงและทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็ง ส่งผลให้ประเทศชาติมีการพัฒนาที่ดี การเพาะพันธุ์ นำปลาหลดพ่อแม่พันธุ์ที่รวบรวมได้จากธรรมชาติ มาคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ที่มีความสมบรูณ์พร้อมที่จะผสมพันธุ์ ซึ่งมีข้อสังเกตได้ในตัวเต็มไว ดังนี้ คือ เพศเมียมีลักษณะลำตัวอ้วนป้อม และโตกว่าเพศผู้ลักษณะแตกต่างที่เห็นได้ชัด คือ ในปลาเพศเมียจะมีติ่งเพศ เมื่อบีบท้องแรงๆ จะมีติ่งเพศยื่นออกมา ในปลาเพศผู้จะไม่มีลักษณะดังกล่าว ลักษณะของช่องเพศ ปลาเพศเมียเมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์จะมีเยื่อวุ้นปกคลุมช่องเพศ ท้องจะอูมเป่งและนิ่ม ช่องเพศและติ่งเพศจะขยายตัวมีสีแดงเรื่อๆ เพศผู้ ถ้ากดเบาๆ ตรงส่วนท้อง จะมีน้ำเชื่อสีขาวไหลออกมา เมื่อคัดเพศแล้วทำการผสมพันธุ์ โดยการฉีดฮอร์โมนกระตุ้นการวางไข่ ดังนี้ เพศเมีย ทำการฉีด 2 ครั้ง ครั้งที่ 1 ใช้ซุปรีแฟกค์ (Superfact) ความเข้มข้น 25 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม (Motilium) 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม พักไว้ 6 ชั่วโมง แล้วจึงฉีดเข็มที่ 2 ครั้งที่ 2 ใช้ซุปรีแฟกค์ความเข้มข้น 50 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม เพศผู้ทำการฉีดเพียงครั้งเดียว โดยฉีดพร้อมเพศเมีย เข็มที่ 2 โดยใช้ซุปรีแฟกค์ความเข้มข้น 20 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม นำพ่อแม่พันธุ์ที่ฉีดฮอร์โมนเรียบร้อยแล้ว ปล่อยพ่อแม่พันธุ์ลงในถังเดียวกันเพื่อให้ผสมพันธุ์กันเองตามธรรมชาติ โดยมีพู่ฟางไว้สำหรับให้ไข่ติด และแยกพ่อแม่พันธุ์ปลาหลดออกในตอนเช้า และนำไข่ไปพักในบ่อฟักต่อไป ลูกปลาหลดจะฟักออกเป็นตัวภายใน 40 – 48 ชั่วโมง การอนุบาลลูกปลาหลด การอนุบาลลูกปลาหลดมีผู้ศึกษาไว้น้อยมากและศึกษามานานแล้ว ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาพบว่าอาหารที่เหมาะสมสำหรับการอนุบาลลูกปลาหลดที่อายุ 1 – 14 วัน ควรให้ไรแดงจะมีการเจริญเติบโตและมีอัตราการรอดดีที่สุด หลังจากนั้นจะให้ไรแดง หนองแดง หรือไส้เดือนเป็นอาหาร การเลี้ยงปลาหลด การเลี้ยงปลาหลดสามารถเลี้ยงได้ทั้งในบ่อดินและบ่อซีเมนต์ หากเลี้ยงในบ่อซีเมนต์ควรมีขนาด 4 x 4 เมตร ความสูงประมาณ 50 – 70 เซนติเมตร ผิวบ่อฉาบให้เรียบ และทำให้ลาดเอียง ปริมาณครึ่งบ่อเพื่อให้ทรายปนดินเหนียวไว้ก้นบ่อ ใส่ผักบุ้งไว้ส่วนหนึ่งไม่ต้องมากนัก ความสูงของน้ำให้ท่วมบริเวณดินทราย ประมาณ 40 เซนติเมตร ปล่อยปลาขนาดความยาว 3 – 4 นิ้ว จำนวน 2,000 – 2,500 ตัว ควรวางโพรงไม่ไผ่หรือท่อน้ำเก่าๆ ให้ปลาได้หลบอาศัยในการเลี้ยงในบ่อดิน ต้องมีการเตรียมบ่อที่ดีเช่นเดียวกับการเลี้ยงปลาชนิดอื่น อาจมีการกันบนขอบบ่อโดยการใช้มุ้งเขียวล้อมรอบไว้ อาหารในการเลี้ยง คือ หอยเชอรี่ นำมาทุบแล้วสับให้ละเอียดนำไปวางไว้บริเวณชายพื้นรอยต่อทรายกับปูนซีเมนต์ กองไว้ให้อาหาร 2 – 3 วัน เมื่อเหยื่อเริ่มเน่า ปลาหลดจะเข้ามากิน และอาจกินตั้งแต่สดๆได้ พิจารณาดูว่าปลากินเหยื่อหมดใน 2 – 3 วันหรือไม่ อาหารปลาหลด จะให้เหยื่อในการเลี้ยงเช่นเดียวกับปลาไหล คือ เหยื่อหลักดังนี้ 1. หอยเชอรี่ นำมาทุบแยกเปลือกเนื้อหอยแล้วสับให้ละเอียด นำมาวางไว้บริเวณชายพื้นรอยต่อทรายกับผิวปูนซีเมนต์ กองไว้ให้อาหาร 2 – 3 ครั้ง เมื่อเหยื่อเริ่มเน่าปลาหลดจะเข้ามากิน และอาจกินตั้งแต่สดๆ ได้ พิจารณาว่าปลาหลดกินเหยื่อหมดใน 2 – 3 วันหรือไม่ ถ้าหมดควรเพิ่มให้ ถ้าเหลือควรลดลง พยายามอย่ากระทบกระเทือนปลาจะตกใจหนี 2. ไส้เดือน จะเป็นอาหารที่ปลาหลดโปรดปรานมากที่สุด เมื่อนำไส้เดือนให้ จะให้ช่วงเย็น – ค่ำ พอไส้เดือนเคลื่อนตัวตามผิวทราย ปลาหลด 1 ตัวจะกินไส้เดือน 1 – 2 ตัว ก็จะอิ่ม และมีลักษณะความสมบรูณ์ของตัวปลามาก เช่น ปลาจะอ้วน เกล็ดเป็นเงางาม 3. ระยะเวลาของการเลี้ยง ปลาหลดเป็นปลาที่จัดว่าโตเร็ว การเลี้ยงจะใช้เวลา 6 – 7 เดือน ก็จะได้ขนาดที่จำหน่ายประมาณ 30 – 40 ตัวต่อกิโลกรัม และอายุ 1 ปีขึ้นไปก็จะให้เป็นพ่อแม่พันธุ์ได้ สนใจติดต่อข้อมูล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์ 145 หมู่ 15 ถ.สุรินทร์-ปราสาท อ.เมือง จ.สุรินทร์ 32000 รศ.ดร.กฤติมา เสาวกูล โทร 0862496450 krittima2562@gmail.com วันที่บริการ 28/09/2563
  • ลักษณะทั่วไป ปลาหลด (Macronathus siamensis) เป็นปลาน้ำจืดพื้นบ้านของไทยที่อาศัยอยู่ใน ห้วย หนอง คลอง บึง ตามแหล่งน้ำธรรมชาติ แพร่กระจายทั่วประเทศ เป็นปลาที่มีความอดทนสูง อาศัยในโคลนตมได้นาน ชอบอาศัยตามพื้นท้องน้ำ และฝังตัวอยู่ในทรายตอนกลางวัน มีนิสัยชอบหากินในเวลากลางคืนเป็นปลากินเนื้อ กินอาหารจำพวกตัวอ่อนแมลง หนอน ไส้เดือน สัตว์เล็กๆ และเศษเนื้อเน่าเปื่อย ปลาหลดมีรูปร่างคล้ายปลาไหล ปลายปากยื่นยาวและสามารถยืดหดได้ มีสีเทาและสีดำ ปากเล็ก ฟันเล็กและคม มีช่องเหงือกเปิดอยู่ใต้หัว ปลาหลดเป็นที่นิยมรับประทานในรูปของปลาสด ตากแห้ง หรือทำเค็มโดยปกติจะมีการซื้อขายในตลาดเป็นจำนวนมากอยู่ ปัจจุบันปลาหลดที่มีจำหน่ายตามตลาดเป็นปลาหลดที่จับได้จากแหล่งน้ำธรรมชาติ ทำให้ปลาหลดเริ่มหายากมากขึ้น และมีราคาค่อนข้างสูงขึ้นกิโลกรัมละ 70 – 80 บาท (ตามท้องตลาดขายขีดละ 12 – 17 บาท) ในช่วงฤดูฝนจะหาซื้อได้ง่าย เมื่อพ้นระยะนี้ไปแล้วปลาหลดจะลดจำนวนลงเป็นอย่างมาก จะหาซื้อลำบาก ราคาค่อนข้างสูงโดยมีราคาประมาณ 120 – 200 บาท ด้วยเหตุดังกล่าว คณะผู้วิจัยจึงได้มีการศึกษาชีววิทยาของปลาหลดเป็นเบื้องต้น ศึกษาวิธีการสำหรับนำมาเพาะเลี้ยง หรือขยายพันธุ์ให้แพร่หลายยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการเพิ่มพูนอาหารประเภทโปรตีน และยังเป็นรายได้แก่ผู้ประกอบการเลี้ยงปลาหรือจับปลาขายเป็นอาชีพอีกด้วย โดยการส่งเสริมให้เกษตรกรสามารถทำการเพาะเลี้ยงปลาหลดได้อย่างมีประสิทธิภาพภายในชุมชนของเกษตรกรเองไม่ต้องเดินทางไปทำงานต่างถิ่น ช่วยให้สามารถมีรายได้และช่วยพัฒนาชุมชนที่อาศัยอยู่ ไม่ก่อให้เกิดปัญหาต่อชุมชน หรือชุมชนใกล้เคียงและทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็ง ส่งผลให้ประเทศชาติมีการพัฒนาที่ดี การเพาะพันธุ์ นำปลาหลดพ่อแม่พันธุ์ที่รวบรวมได้จากธรรมชาติ มาคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ที่มีความสมบรูณ์พร้อมที่จะผสมพันธุ์ ซึ่งมีข้อสังเกตได้ในตัวเต็มไว ดังนี้ คือ เพศเมียมีลักษณะลำตัวอ้วนป้อม และโตกว่าเพศผู้ลักษณะแตกต่างที่เห็นได้ชัด คือ ในปลาเพศเมียจะมีติ่งเพศ เมื่อบีบท้องแรงๆ จะมีติ่งเพศยื่นออกมา ในปลาเพศผู้จะไม่มีลักษณะดังกล่าว ลักษณะของช่องเพศ ปลาเพศเมียเมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์จะมีเยื่อวุ้นปกคลุมช่องเพศ ท้องจะอูมเป่งและนิ่ม ช่องเพศและติ่งเพศจะขยายตัวมีสีแดงเรื่อๆ เพศผู้ ถ้ากดเบาๆ ตรงส่วนท้อง จะมีน้ำเชื่อสีขาวไหลออกมา เมื่อคัดเพศแล้วทำการผสมพันธุ์ โดยการฉีดฮอร์โมนกระตุ้นการวางไข่ ดังนี้ เพศเมีย ทำการฉีด 2 ครั้ง ครั้งที่ 1 ใช้ซุปรีแฟกค์ (Superfact) ความเข้มข้น 25 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม (Motilium) 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม พักไว้ 6 ชั่วโมง แล้วจึงฉีดเข็มที่ 2 ครั้งที่ 2 ใช้ซุปรีแฟกค์ความเข้มข้น 50 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม เพศผู้ทำการฉีดเพียงครั้งเดียว โดยฉีดพร้อมเพศเมีย เข็มที่ 2 โดยใช้ซุปรีแฟกค์ความเข้มข้น 20 ไมโครกรัม/กิโลกรัม ร่วมกับโมทีเลี่ยม 10 มิลลิกรัม/กิโลกรัม นำพ่อแม่พันธุ์ที่ฉีดฮอร์โมนเรียบร้อยแล้ว ปล่อยพ่อแม่พันธุ์ลงในถังเดียวกันเพื่อให้ผสมพันธุ์กันเองตามธรรมชาติ โดยมีพู่ฟางไว้สำหรับให้ไข่ติด และแยกพ่อแม่พันธุ์ปลาหลดออกในตอนเช้า และนำไข่ไปพักในบ่อฟักต่อไป ลูกปลาหลดจะฟักออกเป็นตัวภายใน 40 – 48 ชั่วโมง การอนุบาลลูกปลาหลด การอนุบาลลูกปลาหลดมีผู้ศึกษาไว้น้อยมากและศึกษามานานแล้ว ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาพบว่าอาหารที่เหมาะสมสำหรับการอนุบาลลูกปลาหลดที่อายุ 1 – 14 วัน ควรให้ไรแดงจะมีการเจริญเติบโตและมีอัตราการรอดดีที่สุด หลังจากนั้นจะให้ไรแดง หนองแดง หรือไส้เดือนเป็นอาหาร การเลี้ยงปลาหลด การเลี้ยงปลาหลดสามารถเลี้ยงได้ทั้งในบ่อดินและบ่อซีเมนต์ หากเลี้ยงในบ่อซีเมนต์ควรมีขนาด 4 x 4 เมตร ความสูงประมาณ 50 – 70 เซนติเมตร ผิวบ่อฉาบให้เรียบ และทำให้ลาดเอียง ปริมาณครึ่งบ่อเพื่อให้ทรายปนดินเหนียวไว้ก้นบ่อ ใส่ผักบุ้งไว้ส่วนหนึ่งไม่ต้องมากนัก ความสูงของน้ำให้ท่วมบริเวณดินทราย ประมาณ 40 เซนติเมตร ปล่อยปลาขนาดความยาว 3 – 4 นิ้ว จำนวน 2,000 – 2,500 ตัว ควรวางโพรงไม่ไผ่หรือท่อน้ำเก่าๆ ให้ปลาได้หลบอาศัยในการเลี้ยงในบ่อดิน ต้องมีการเตรียมบ่อที่ดีเช่นเดียวกับการเลี้ยงปลาชนิดอื่น อาจมีการกันบนขอบบ่อโดยการใช้มุ้งเขียวล้อมรอบไว้ อาหารในการเลี้ยง คือ หอยเชอรี่ นำมาทุบแล้วสับให้ละเอียดนำไปวางไว้บริเวณชายพื้นรอยต่อทรายกับปูนซีเมนต์ กองไว้ให้อาหาร 2 – 3 วัน เมื่อเหยื่อเริ่มเน่า ปลาหลดจะเข้ามากิน และอาจกินตั้งแต่สดๆได้ พิจารณาดูว่าปลากินเหยื่อหมดใน 2 – 3 วันหรือไม่ อาหารปลาหลด จะให้เหยื่อในการเลี้ยงเช่นเดียวกับปลาไหล คือ เหยื่อหลักดังนี้ 1. หอยเชอรี่ นำมาทุบแยกเปลือกเนื้อหอยแล้วสับให้ละเอียด นำมาวางไว้บริเวณชายพื้นรอยต่อทรายกับผิวปูนซีเมนต์ กองไว้ให้อาหาร 2 – 3 ครั้ง เมื่อเหยื่อเริ่มเน่าปลาหลดจะเข้ามากิน และอาจกินตั้งแต่สดๆ ได้ พิจารณาว่าปลาหลดกินเหยื่อหมดใน 2 – 3 วันหรือไม่ ถ้าหมดควรเพิ่มให้ ถ้าเหลือควรลดลง พยายามอย่ากระทบกระเทือนปลาจะตกใจหนี 2. ไส้เดือน จะเป็นอาหารที่ปลาหลดโปรดปรานมากที่สุด เมื่อนำไส้เดือนให้ จะให้ช่วงเย็น – ค่ำ พอไส้เดือนเคลื่อนตัวตามผิวทราย ปลาหลด 1 ตัวจะกินไส้เดือน 1 – 2 ตัว ก็จะอิ่ม และมีลักษณะความสมบรูณ์ของตัวปลามาก เช่น ปลาจะอ้วน เกล็ดเป็นเงางาม 3. ระยะเวลาของการเลี้ยง ปลาหลดเป็นปลาที่จัดว่าโตเร็ว การเลี้ยงจะใช้เวลา 6 – 7 เดือน ก็จะได้ขนาดที่จำหน่ายประมาณ 30 – 40 ตัวต่อกิโลกรัม และอายุ 1 ปีขึ้นไปก็จะให้เป็นพ่อแม่พันธุ์ได้ สนใจติดต่อข้อมูล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์ 145 หมู่ 15 ถ.สุรินทร์-ปราสาท อ.เมือง จ.สุรินทร์ 32000 รศ.ดร.กฤติมา เสาวกูล โทร 0862496450 วันที่บริการ 28/09/2563
  • วันที่บริการ 12/10/2563
  • 45949
    ผู้ถาม : กัลยา นาแรัง ที่อยู่ โรงเรียนบ้านนาอ้อม อ.ปง จ.พะเยา
    โทร. 0864404098 อีเมล์ : kana.icejung@gmail.com วันที่ถาม : 09/03/2563
    คำถาม : มีผลิตภัณฑ์น้ำยานาโนที่ใช้เคลือบผ้ากันน้ำ กันแบคทีเรียหรือไม่คะ...หาซื้อได้ที่ไหน และหากเราใช้เคลือบผ้าที่นำมาทำหน้ากากอนามัยจะดีหรือไม่..|1581|M
    คำตอบ :
    การดำเนินงานจากเครือข่าย
    44758
    ผู้ถาม : ธนพร โภคากร ที่อยู่ ชมรมผู้ปกครองบุคคลออทิสติก จภูเก็ต 60 ถ.จิลกอุทิศ ต.ตลาดใหญ่ อ.เมือง จ.ภูเก็ต 83000
    โทร. 0856190682 อีเมล์ : tanaporn0682@gmail.com วันที่ถาม : 21/09/2562
    คำถาม : ต้องการให้แนะนำ ตะกร้าดิบที่ราคาถูก |466|M
    คำตอบ :
    การดำเนินงานจากเครือข่าย
    44435
    ผู้ถาม : นางสาวปิยาพัชร สันเจริญ ที่อยู่ ต.หาดใหญ่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา
    โทร. 0990151323 อีเมล์ : memaex@hotmail.com วันที่ถาม : 24/08/2562
    คำถาม : สวัสดีคะ พอดีกำลังศึกษาเรื่องการทำถ่านจากวัสดุเหลือใช้คะ ได้เข้ามาอ่านแล้วเกิดสนใจ พอดีจะเอาไปต่อยอดในการเรียนในรายวิชา และต้องปฎิบัติจริงคะ อยากทราบว่า ขั้นตอนของการเผาเศษเปลือกกล้วยและกะลามะพร้าวพร้อมกัน เผาให้เป็นถ่าน คือต้องเผาให้มันแข็งตัวเลยใช่มั้ยคะ ประเด็นตรงนี้ยังไม่ค่อยเข้าใจคะ|127|M
    คำตอบ :
    การดำเนินงานจากเครือข่าย
    42985
    ผู้ถาม : จำรูญ นุกาดรัมย์ ที่อยู่ 53 หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านตะโก อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ 31000
    โทร. 0621260585 อีเมล์ : วันที่ถาม : 21/11/2561
    คำถาม : ต้องการพัฒนาผ้าสีธรรมชาติ
    คำตอบ :

    สวัสดีค่ะ ดิฉันได้โทรประสานให้คุณจำรูญ ติดต่อกับอาจารย์อุกฤษณ์ นาจำปา (มรภ.บุรีรัมย์) แล้ว และดิฉันก็ได้แจ้งข้อมูลนี้ให้กับอาจารย์ทราบทางโทรศัพท์และอีเมล์แล้วค่ะ ซึ่งอาจารย์มีความเชียวชาญด้านสีย้อมผ้าธรรมชาติ ซึ่งปัญหาที่ทางผู้รับบริการให้ข้อมูลไว้นั้น ได้แก่ 1.เรื่องมาตรฐานการย้อมแต่ละครั้งไม่คงที่  2.การพัฒนากระบวกการย้อมสีธรรมชาติให้ถูกคุณลักษณะ 
    3.การศึกษาพืชให้สีในพื้นที่ ขอบคุณค่ะ 


    การดำเนินงานจากเครือข่าย
    42977
    ผู้ถาม : นายสุรดิส ร่าเริง ที่อยู่ อบตทรายมูล
    โทร. 0847987684 อีเมล์ : dit-516@hotmail.co.th วันที่ถาม : 19/11/2561
    คำถาม : อยากได้ยาซุปรีแฟกและโมทิเมี่ยมซื้อได้ที่ไหนคับ |1519
    คำตอบ :

    สวัสดีค่ะคุณสุรดิส ในเบื้องต้นดิฉันขอแนะนำให้คุณติดต่อกับ ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดสกลนคร ในการสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับ โมทิเลียมที่ใช้ในการผสมพันธุ์เทียมปลานะคะ  042-711-447  หรือ หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติม สามารถโทรสอบถามได้ที่ 1313 หรือ 02-333-3917 (Call Center กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี)


    การดำเนินงานจากเครือข่าย
    41093
    ผู้ถาม : รวีร์ธัช กองเมือง ที่อยู่ หมู่บ้านสัมมากร ชัยพฤกษ์วงแหวน
    โทร. 0896723630 อีเมล์ : Rawithat@gmail.com วันที่ถาม : 11/02/2561
    คำถาม : อยากสอบถามราคาเครื่องกลั่นสุราครับ พอดีจะเอาไปทำสุรากลั่นชุมชน|761|M
    คำตอบ :

    สวัสดีค่ะคุณรวีร์ธัช ผลงานนี้เป็นผลงานของ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) ออกแบบและสร้างเครื่องกลั่นแอลกอฮอล์ ฝ่ายเทคโนโลยีชีวภาพ ซึ่งได้ออกแบบและพัฒนาสร้างเครื่องกลั่นแอลกอฮอลขนาดเล็กแบบเคลื่อนที่ (Small Mobile Alcohol Distillator (SMAD) ที่มีกําลังการผลิต 50 ลิตรต่อวัน โดยมีการผลิตในหลายแบบ หลายขนาดตามความต้องการ และเครื่องกลั่นสุราพื้นบ้านขนาดเล็กนั้นมีราคา 2 แสนบาทค่ะ สามารถโทร. 0 2579 1121-30 0 2579 5515 ต่อ 5130, 5119 ในวันและเวลาราชการ E-mail : tistr@ tistr.or.th ได้เลยนะคะ ขอบคุณค่ะ


    การดำเนินงานจากเครือข่าย
    40223
    ผู้ถาม : นายภานุ ที่อยู่ กรุงเทพฯ
    โทร. 0850005595 อีเมล์ : - วันที่ถาม : 21/08/2560
    คำถาม : ราคาเครื่องสีข้าวระดับครัวเรือน บริษัท นาทวี
    คำตอบ : แนะนำให้คุณภานุ ติดต่อกับ บริษัท นาทวี เทคโนโลยี ในเรื่องของราคาเครื่องสีข้าวระดับครัวเรือน ราคาอยู่ที่ 18,900.- นะคะ ติดต่อได้ที่ 038-846-200 ต่อ 2 หรือ 081-350-4270 นะคะ ขอบคุณค่ะ
    การดำเนินงานจากเครือข่าย
    40039
    ผู้ถาม : ธิดาพร เกลียวเพียร ที่อยู่ 4 หมู่9 ต.เชื้อเพลิง อ.ปราสาท จ.สุรินทร์ 32140 โทร 0898494226
    โทร. 0984677110 อีเมล์ : thidapornmail@gmail.com วันที่ถาม : 22/05/2560
    คำถาม : รบกวนสอบถามหน่อยค่ะ ต้องการพันธุ์ลูกปลาหลดมาเลี้ยงไม่ทราบว่าช่วงนี้มีมั้ยคะ ที่บ้านมีฟาร์มเลี้ยงปลากับฟาร์มกบ สนใจปลาหลดมาเลี้ยงเสริม ขอบคุณค่ะ|284|M
    คำตอบ :

    สวัสดีค่ะคุณธิดาพร  เนื่องจากเจ้าของผลงานคนเดิมได้เปลี่ยนชื่อ เบอร์โทร แล้ว แต่สามารถติดต่อสอบถาม ผศ.ดร. กฤติมา เสาวกูล
    ที่อยู่ สาขาวิชาประมง คณะเกษตรศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์ อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์32000โทรศัพท์ 044-153062, 089-8467202 โทรสาร 044-153064 E-mail : Saowakoon@gmail.com ขอบคุณค่ะ  


    การดำเนินงานจากเครือข่าย




    สงวนลิขสิทธิ์ © 2566 กลุ่มส่งเสริมธุรกิจเทคโนโลยีและนวัตกรรม(ธท.) กองส่งเสริมและประสานเพื่อประโยชน์ทางวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม(กปว.)
    มีปัญหาแจ้งได้ที่ ekapong at mhesi.go.th