โรคและแมลงศัตรูข้าวเป็นปัญหาสำคัญที่ชาวนาต้องเผชิญแทบทุกปี โดยเฉพาะโรคไหม้และเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล นับเป็นศัตรูธรรมชาติที่บุกเข้าทำลายต้นข้าวทั่วทุ่งนา สร้างความเสียหายต่อผลผลิตข้าวเป็นอันดับต้นๆ ของประเทศไทย ปฏิเสธไม่ได้ว่า ในขณะที่นักปรับปรุงพันธุ์พยายามค้นหาพันธุ์ข้าวใหม่ๆ เพื่อต่อสู้กับศัตรูข้าว เหล่าโรคและแมลงต่างก็ปรับตัวเพื่อความอยู่รอดเช่นเดียวกัน ความพยายามของนักปรับปรุงพันธุ์ข้าวไทยจึงยังไม่สิ้นสุดลงเพียงเท่านี้ ข้าวไทยสายพันธุ์ใหม่ๆ ที่กำลังงอกงามบนแปลงวิจัย คือ รวงข้าวแห่งความหวังที่จะออกไปเติบโตบนผืนนาไทยในอีกไม่ช้า

สายพันธุ์ข้าวที่ต้านทางต่อโรคและแมลง เช่น
1. ข้าวเหนียว "ธัญศิรินทร์" ต้านทานโรคไหม้ ใกล้เคียง กข 6
2. ข้าวขาวดอกมะลิ 105 และ ชัยนาท 1 ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล