กิจกรรมที่ 5 (วันที่ 3 กรกฎาคม 2568): ดำเนินการออกแบบเครื่องหมายการค้า และพัฒนาฉลากสินค้า (Label) ให้การผลิตหลักของสวนเกษตร
              หัวหน้าโครงการ (รศ.ดร.ตุลา จูฑะรสก) และผู้ร่วมวิจัย (ดร.ณัฐพงษ์ นุติพาณิชย์) ได้ร่วมกันนำเสนอแนวทางการพัฒนาเครื่องหมายการค้าภายใต้แบรนด์สินค้า “ส.บุญมีฤทธิ์” พร้อมทั้งเสนอแนวคิดในการต่อยอดผลิตภัณฑ์แปรรูปทางการเกษตรที่ผู้ประกอบการมีอยู่เดิม โดยมุ่งเน้นการเพิ่มมูลค่าสินค้าผ่านการออกแบบฉลากผลิตภัณฑ์ เพื่อเพิ่มความน่าสนใจแก่ผู้บริโภค และเสริมสร้างความน่าเชื่อถือให้กับแบรนด์สินค้า “ส.บุญมีฤทธิ์”
วัตถุประสงค์: 1) กำหนดแนวทางและเงื่อนไขในการออกแบบเครื่องหมายการค้าและฉลากสินค้า
                    2) เพื่อจัดทำแบบร่างทางเลือก (Design Options) ของเครื่องหมายการค้าและฉลากสินค้าให้สอดคล้องกับความต้องการ ของผู้ประกอบการ
ผลการดำเนินงาน: จากการหารือร่วมกับทีมผู้ประกอบการ พบว่าเครื่องหมายการค้าที่วิสาหกิจชุมชนสวนเกษตร ส.บุญมีฤทธิ์ใช้อยู่ในปัจจุบัน ยังไม่เคยมีการยื่นขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าอย่างเป็นทางการมาก่อน ดังนั้น คณะนักวิจัยจึงมีความจำเป็นต้องดำเนินการออกแบบเครื่องหมายการค้าใหม่ให้สอดคล้องกับหลักเกณฑ์เบื้องต้นในการขอยื่นจดทะเบียน ได้แก่

(1) ต้องมีลักษณะบ่งเฉพาะ (Distinctiveness),
(2) ต้องไม่มีลักษณะต้องห้ามตามกฎหมาย,
(3) ต้องไม่ซ้ำหรือคล้ายคลึงกับเครื่องหมายที่มีผู้จดทะเบียนไว้แล้ว,
(4) ต้องมีความชัดเจน และไม่ซับซ้อนจนเกินไป
โดยขนาดของเครื่องหมายที่ใช้ในการยื่นจดทะเบียนควรมีขนาดไม่เกิน 5×5 เซนติเมตร ทั้งนี้ คณะนักวิจัยได้พิจารณาเห็นว่า เครื่องหมายการค้าเดิมของวิสาหกิจชุมชน ส.บุญมีฤทธิ์ มีการออกแบบที่ค่อนข้างดีอยู่แล้ว เพียงแต่ควรมีการปรับเปลี่ยนรายละเอียดบางส่วน เช่น เส้นร่างหรือองค์ประกอบบางประการให้เหมาะสมกับประเภทของผลิตภัณฑ์ เพื่อรักษาเอกลักษณ์เดิมของแบรนด์ ส.บุญมีฤทธิ์ และสามารถสื่อสารถึงความเฉพาะเจาะจงของสินค้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ
 

กิจกรรมที่ 4 (วันที่ 29 มิถุนายน 2568): สำรวจพื้นที่เพื่อศึกษาข้อมูลการพัฒนาเตาอบแก๊ส และพัฒนาฉลากสินค้า (Label) ในระยะถัดไป
 หัวหน้าโครงการ (รศ.ดร.ตุลา จูฑะรสก) ผู้ร่วมโครงการที่เกี่ยวข้อง (ดร.วรวิทย์ โกสลาทิพย์ และ ดร.ณัฐพงษ์ นุติพาณิชย์) ได้ร่วมกับคลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี โดย ผศ.ดร.ทัศวัลย์ คัมภีระพันธุ์ ได้ลงพื้นที่เพื่อศึกษาข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับการใช้งานเตาอบแก๊สและการติดตั้งระบบควบคุมแบบกึ่งอัตโนมัติ/ดิจิทัล เพื่อแปรรูปมะม่วงแผ่นอบแห้ง และผลผลิตการเกษตรอื่นๆ โดยหารือร่วมกับรองประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสวนเกษตร ส.บุญมีฤทธิ์ (นายเพลิน ไหลยิ้ม), เจ้าหน้าที่ดูแลการแปรรูปและทดสอบสินค้า (นางสาวสมปอง วิเศษศักดิ์), เจ้าหน้าที่รับรองแขก (นางสาวนภาพร ว่องวิกกาล), และเจ้าหน้าที่การเงิน (นางสาวสุณิสา วันทอง) นอกจากนี้ ได้มีการรวบรวมข้อมูลจากผู้ประกอบการเกี่ยวกับปริมาณการผลิต ปริมาณสินค้า ขนาดบรรจุภัณฑ์ ราคาจำหน่าย รวมถึงประเภทผลผลิตทางการเกษตรที่ได้รับการแปรรูปและออกจำหน่ายในปัจจุบัน เพื่อใช้ประกอบการวางแผนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า (Trademark) และการออกแบบฉลากสินค้า (Label) ต่อไป
 วัตถุประสงค์: 1) ลงพื้นที่เพื่อหาเก็บข้อมูลเชิงลึกเพื่อสรุปความต้องการในการปรับปรุงการอบผลไม้ ด้วยการพัฒนาเตาอบแก๊สแบบกึ่งอัตโนมัติ
                     2) เก็บข้อมูลรายละเอียดสินค้าแปรรูปทางการเกษตรเพื่อการออกแบบฉลากสินค้าและวางแผนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า
                          และการออกแบบฉลากสินค้า
 ผลการดำเนินงาน: ภายหลังจากการประชุมหารือร่วมกัน ได้มีข้อสรุปว่า การดำเนินการออกแบบและติดตั้งเตาอบแก๊สเพื่อแปรรูปมะม่วงสดเป็นมะม่วงแผ่นอบแห้ง เป็นทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดต่อข้อจำกัดของพื้นที่และปัญหาที่พบในปัจจุบัน ทั้งนี้ เนื่องจากยังมีปริมาณมะม่วงสดคงเหลือในสต็อกเป็นจำนวนมาก และการตากแดดโดยวิธีธรรมชาติยังคงเผชิญปัญหาด้านสุขอนามัย เช่น การถูกรบกวนจากสัตว์เลี้ยง นก หรือแมลง แม้จะใช้ตู้อบลมร้อนที่มีอยู่ก็ยังไม่สามารถควบคุมคุณภาพได้ดีนัก ส่งผลให้ผลิตภัณฑ์ที่ได้มีสีคล้ำไม่สม่ำเสมอ ขณะเดียวกัน เตาอบไฟฟ้าที่มีอยู่มีขนาดเล็ก ไม่เหมาะสำหรับการแปรรูปในปริมาณมาก และการเดินทางไปใช้โดมพาราโบล่าที่ยังมีอยู่นั้น ซึ่งเป็นของวิสาหกิจชุมชนอื่น และอยู่ไกลออกไป ประมาณ 20 กิโลเมตร ก็ยังพบข้อจำกัดเรื่องการควบคุม คุณภาพ สี และความแห้ง เนื่องจากไม่ได้ อยู่ในระยะที่ ฝ้าสังเกตได้ง่าย ทำให้เป็นปัญหาเรื่องการกลับแผ่นมะม่วงระหว่างวัน เพื่อให้ได้ มะม่วงอบแห้งทีทมีคุณภาพตามที่กำหนด ดังนั้นเพื่อให้สามารถออกแบบและติดตั้งเตาอบแก๊สได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงจำเป็นต้องพิจารณาองค์ประกอบและดำเนินการตามลำดับขั้นต่อไปนี้:
1. จัดหาข้อมูลจำเพาะ (Specification) ของเตาอบที่สามารถควบคุมระดับความชื้นได้
2. ดำเนินการติดตั้งเตาอบแก๊ส พร้อมทดลองใช้งานกับมะม่วงแผ่นอบแห้ง
3. จัดทำ Data Sheet เพื่อรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องในการทดลอง เช่น ค่าพลังงานที่ใช้ ระยะเวลาในการอบ ระดับความสุกของมะม่วง
    ขนาดและรูปแบบการหั่น ระดับความชื้น จำนวนถาด/ชั้น และ คุณลักษณะของผลิตภัณฑ์ที่ได้ ได้แก่ รสชาติ สีสัน และเนื้อสัมผัส
4. วิเคราะห์และจัดทำกระบวนการ Pattern มาตรฐานสำหรับกระบวนการอบมะม่วงแผ่น
5. ติดตั้งโปรแกรมอบแห้งสำหรับผลไม้ชนิดอื่น เช่น กระท้อน ลำไย กล้วยน้ำว้า กล้วยไข่ เป็นต้น
6. จัดหาอุปกรณ์ประกอบ เช่น เครื่องวัดความชื้น เครื่องวัดอุณหภูมิ และจัดอบรมให้แก่ผู้ประกอบการในการใช้งานอุปกรณ์และเตาอบแก๊สอย่างถูกต้อ
 

กิจกรรมที่ 3 ( 4 มิถุนายน 2568 ) การประชุมหารือเพื่อพิจารณาปรับเปลี่ยนแนวทางการดำเนินงาน ให้สอดคล้องกับผลผลิตที่เปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล
              ผศ.ดร.ทัศวัลย์ คัมภีระพันธุ์ (ผู้ประสานงานโครงการ คลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี) ได้ประชุมหารือร่วมกับ คุณสไลย์ดา วันทอง (ผู้ประสานงานหลักของวิสาหกิจชุมชนสวนเกษตร ส.บุญมีฤทธิ์) เกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนแผนการดำเนินงานโครงการ เนื่องจากประเภทและปริมาณผลผลิตที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม รวมถึงข้อจำกัดด้านพื้นที่ในการจัดเก็บผลผลิตทางการเกษตรที่มีไม่เพียงพอ จึงทำให้ต้องมีการปรับเปลี่ยนวิธีการและเป้าหมายใหม่ในการพัฒนาระบบการเกษตรและผลิตภัณฑ์ใหม่ การรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ รวมถึงการเพิ่มรายได้และลดรายจ่ายของผู้ประกอบการ
วัตถุประสงค์: 1) เพื่อหาข้อสรุปการดำเนินกิจกรรมร่วมกับผู้ประกอบการ
                  2) เก็บข้อมูลรายละเอียดเชิงลึกจากผู้ประกอบ เพื่อปรับเปลี่ยนแผนดำเนินงาน
ผลการดำเนินงาน: ภายหลังจากการประชุมหารือร่วมกัน พบว่ามีความจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนแนวทางการดำเนินงาน จากเดิมที่เน้นการจัดการระบบน้ำในสวนผลไม้ มาเป็นการใช้เตาอบแก๊สเพื่อแปรรูปผลผลิตแทน ทั้งนี้ เนื่องจากในปัจจุบันเป็นช่วงฤดูฝน ส่งผลให้ระบบน้ำหยดไม่สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงจำเป็นต้องเลื่อนการดำเนินงานด้านระบบน้ำออกไปในปีถัดไป ขณะเดียวกัน เมื่อพิจารณาปริมาณมะม่วงที่มีการจัดเก็บในสต๊อก ณ ปลายเดือนมิถุนายน พบว่ามีจำนวนมากถึงประมาณ 60 กิโลกรัม ซึ่งเป็นผลจากการที่มะม่วงให้ผลผลิตในปริมาณมากในช่วงฤดูร้อนก่อนเข้าสู่ฤดูฝน (เดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม) จึงได้มีการปรับเป้าหมายการดำเนินงาน โดยเน้นการแปรรูปมะม่วงสดเป็นมะม่วงแผ่นอบแห้ง ผ่านกระบวนการอบด้วยเตาอบแก๊ส นอกจากนี้ ยังมีข้อจำกัดด้านการจัดเก็บผลผลิต เนื่องจากไม่มีตู้แช่เย็นเพียงพอ จึงไม่สามารถเก็บรักษามะม่วงไว้ในอุณหภูมิห้องได้เป็นระยะเวลานาน ส่งผลให้จำเป็นต้องเร่งดำเนินการแปรรูปผลผลิตในช่วงเวลาดังกล่าว ทั้งนี้ มะม่วงแผ่นอบแห้งยังได้รับการส่งเสริมให้เป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์เพิ่มเติม (นอกเหนือจากกระท้อนหยี, วุ้นกรอบมะยงชิด, วุ้นกรอบมะม่วง, มะยงชิดอบแห้ง และลำไยสดอบแห้ง) ที่ผู้ประกอบการจะนำไปพัฒนาฉลากสินค้า เพื่อเพิ่มความน่าสนใจแก่ผู้บริโภค และเสริมสร้างความน่าเชื่อถือให้กับแบรนด์สินค้า “ส.บุญมีฤทธิ์” ต่อไป

กิจกรรมที่ 2 (วันที่ 5 เมษายน 2568): การดำเนินการสำรวจพื้นที่เพื่อเตรียมพร้อม และศึกษาข้อมูลเชิงลึกเพื่อร่วมวางแผนงานในระยะถัดไป

 หัวหน้าโครงการ (รศ.ดร.ตุลา จูฑะรสก) ผู้ร่วมโครงการที่เกี่ยวข้อง (ดร.วรวิทย์ โกสลาทิพย์ และ ดร.ณัฐพงษ์ นุติพาณิชย์) ได้ร่วมกับคลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี โดย ผศ.ดร.ทัศวัลย์
คัมภีระพันธุ์ ได้ลงพื้นที่เพื่อหาข้อสรุป (Mutual Interests) ร่วมกับผู้ประกอบการ เพื่อให้รูปแบบกิจกรรมในระยะที่ 1 ของโครงการ มีความสอดคล้องกับแผนการดำเนินงานที่ได้มีการปรับแก้ไขไปก่อนหน้านี้ โดยมีการประชุมร่วมกับคุณสไลย์ดา วันทอง ผู้ประสานงานหลักของวิสาหกิจชุมชนสวนเกษตร ส.บุญมีฤทธิ์ และรองประธานกลุ่มวิสาหกิจ (คุณเพลิน), ช่างเทคนิค (คุณแบ้งค์), เจ้าหน้าที่ดูแลการแปรรูปและทดสอบสินค้า (คุณสมปอง), เจ้าหน้าที่รับรองแขก (คุณพร), และเจ้าหน้าที่ดูแลเครือข่ายการท่องเที่ยว (คุณสมใจ) (ดังรูปที่ 2 ด้านล่าง) นอกจากนั้นได้มีการเก็บข้อมูลรายละเอียดเชิงลึกจากผู้ประกอบ เช่น ข้อมูลค่าไฟฟ้าและระบบการบริหารจัดการเพื่อกระจายน้ำสำหรับเกษตรแปลงใหญ่, ค่าแรงงานที่ถูกจ้างเต็มเวลา (หรือแบบจ้างเหมา) ตลอดปี และสัดส่วนของผลผลิตภายในสวนเกษตร (รวมค่าใช้จ่าย 6,000 บาท และมีผู้เข้าร่วมงาน 10 คน)
 วัตถุประสงค์: 1) ลงพื้นที่เพื่อหาข้อสรุปการดำเนินการกิจกรรมร่วมกับผู้ประกอบการ
                     2) เก็บข้อมูลรายละเอียดเชิงลึกจากผู้ประกอบ เพื่อวางแผนการแก้ไขปัญหา
 ผลการดำเนินงาน: การดำเนินการเยี่ยมชมพื้นที่สวนผลไม้ ส.บุญมีฤทธิ์ เรื่องการจัดการน้ำในสวนผลไม้ พบว่าระบบการให้น้ำกับพื้นยังต้องอาศัยการดำเนินการในลักษณะที่ต้องใช้คนในการดำเนินการ ดังนั้นจึงเห็นด้วยการจัดการให้มีระบบการให้น้ำที่ควบคุมอัตโนมัติในพื้นที่ที่เป็นสวนกล้วยขนาดประมาณ 100 เมตร x 50 เมตร โดยทีมงานได้หารือวางแผนการจัดการโดยเริ่มออกแบบกำหนดจำนวนโซลินอยวาล์ว แบบการวางระบบน้ำ รวมถึงอุปกรณ์ในการเดินระบบน้ำและอุปกรณ์ในการควบคุมเปิดปิดวาล์วอัตโนมัติ (ดังรูปที่ 3 ด้านล่าง) นอกจากนั้นได้มีการนำเสนอแนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับการออกแบบโรงเรือน ภายในพื้นที่ด้านหลังออฟฟิส ขนาด 10.5 x 10.5 เมตร เพื่อออกแบบโครงสร้างพื้นฐานในการผลิตสินค้าเกษตร รวมถึงได้วางแนวทางการขอรับรองมาตรฐานผลิตผลหรือผลิตภัณฑ์สินค้าเกษตร และการออกแบบแพคเกจจิ้งเพื่อส่งเสริมการขาย
 

รายละเอียดการดำเนินงาน

กิจกรรมที่ 1 (วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2568): ปรับแผนงานในข้อเสนอโครงการให้เข้ากับเป้าหมายและงบประมาณที่ได้รับการอนุมัติ
 หัวหน้าโครงการ (รศ.ดร.ตุลา จูฑะรสก) ผู้ร่วมโครงการที่เกี่ยวข้อง (ดร.วรวิทย์ โกสลาทิพย์ และ ดร.ณัฐพงษ์ นุติพาณิชย์) ได้ร่วมกับคลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี โดย ผศ.ดร.ทัศวัลย์ คัมภีระพันธุ์ ได้หารือร่วมกันเพื่อปรับแผนการดำเนินกิจกรรมในปีที่ 1 ให้สอดคล้องกับระยะเวลาของโครงการ เป้าหมายการดำเนินงาน และงบประมาณที่ได้รับการอนุมัติ (จากเดิมที่เสนอ 244,800 บาท ปรับลดเหลือ 195,800 บาท) โดยการหารือมีการคำนึงถึงการแก้ปัญหาและประโยชน์จะที่เกิดขึ้น แก่วิสาหกิจชุมชนสวนเกษตร ส.บุญมีฤทธิ์ เป็นประเด็นหลัก ทั้งในเรื่องระบบบริหารจัดการน้ำ การออกแบบโรงเรือน และกระบวนการขอรับรองมาตรฐานผลิตผลหรือผลิตภัณฑ์สินค้าเกษตร ที่จะเกิดขึ้นในระยะที่ 1 ของการดำเนินงาน โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมจำนวน 4 คน และรูปภาพที่ 1 ด้านล่าง เป็นภาพบรรยากาศการนำเสนอภาพรวมของโครงการฯ (Pitching) ณ วันที่ 28 พฤศจิกายน 2567 ในรูปแบบการประชุมทางไกลผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ด้วยโปรแกรม (Zoom Cloud Meeting) ระหว่างทีมผู้ดำเนินโครงการ 4 คน และกรรมการจากสำนักปลัดกระทรวงศึกษาธิการ คลินิกเทคโนโลยี มจธ. และผู้ทรงคุณวุฒิจากหลายภาคส่วน รวม 9 คน

รูปที่ 1: การนำเสนอภาพรวมของโครงการฯ (Pitching) ณ วันที่ 28 พฤศจิกายน 2567
ผ่านการประชุม Zoom Cloud Meeting