เทคโนโลยีพร้อมถ่ายทอด
การผลิตข้าวเป็นอุตสาหกรรมเกษตรหลักของประเทศไทย การได้ผลผลิตข้าวที่มีคุณภาพดีนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ซึ่งเมล็ดพันธุ์ถือเป็นปัจจัยที่สำคัญอย่างหนึ่ง อย่างไรก็ดีแมลงในโรงเก็บถือเป็นปัญหาสำคัญที่พบในขั้นตอนการจัดการเมล็ดพันธุ์ ก่อนถึงฤดูกาลเพาะปลูก โดยปัจจุบันแนวทางการจัดการปัญหาแมลงศัตรู แนวทางในการป้องกันและกำจัดแมลงศัตรูของเมล็ดพืชนั้นมีการดำเนินการหลายวิธีอาทิเช่น ลดความชื้นในเมล็ดเพื่อลดจำนวนแมลง การควบคุมอุณหภูมิโดยใช้ความร้อนและความเย็นจัดเพื่อหยุดการเจริญเติบโตและบางชนิดตายไป เก็บรักษาในสภาพสุญญากาศหรือภาชนะที่ปิดมิดชิด และการใช้ยาฆ่าแมลง ซึ่งแต่ละวิธีมีข้อดี ข้อเสียแตกต่างกันไป โดยเฉพาะการใช้ยาฆ่าแมลงทำให้เกิดปัญหาด้านความเป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อมรวมทั้งการนำเข้าสารเคมีจากต่างประเทศ สำหรับการใช้สารเคมีนั้นเป็นวิธีการหนึ่งที่นิยมใช้กันอย่างกว้างขวางทั้งในผลิตผลเกษตรที่ต้องการเก็บรักษา และเพื่อการส่งออกทั้งในเมล็ดธัญพืช ผักและผลไม้ เนื่องจากสามารถทาลายแมลงศัตรูผลิตผลเกษตรได้เกือบทุกชนิดและทุกระยะการเจริญเติบโต ไม่มีพิษตกค้างเมื่อเทียบกับวิธีการใช้สารฆ่าแมลง สารรมที่นิยมใช้กันอยู่ในปัจจุบันมีเพียง 2 ชนิด คือ เมทิลโบรไมด์ (methyl bromide) และฟอสฟีน (phosphine) การใช้สารรมฟอสฟีนในการป้องกันกำจัดแมลงศัตรูให้กับผลิตผลเกษตร อย่างไรก็ดีสารเคมีถึงแม้ว่าจะมีประสิทธิภาพสูงแต่ก็มีความเป็นพิษสูงต่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม และมีผลการทำลายชั้นบรรยากาศของโลก รวมถึงเป็นอุปสรรคต่อการค้าในตลาดโลกมีการกีดกันทางการค้าเกิดขึ้น ด้วยเห็นผลของหลักการอาหารปลอดภัย ทำให้ในปัจจุบันสารเคมีดังกล่าวถูกลดความสำคัญลงและมีแนวโน้มในการยกเลิกการใช้ในอนาคต นอกจากนั้นในการใช้งานสารเคมีบางประเภท เช่นส่วนฟอสฟีนเป็นสารรมอีกชนิดที่เป็นสารทางเลือกเพื่อใช้ทดแทนเมทิลโบรไมด์ แต่กลับมีแนวโน้มการต้านทานของแมลงศัตรูโรงเก็บเพิ่มมากขึ้นทำให้การใช้สารเคมีมีประสิทธิภาพลดลงจึงมีความพยายามในการหาวิธีการใหม่ๆ นำมาใช้ในการจัดการปัญหาแมลงศัตรูโดยเฉพาะเมล็ดพันธุ์ เพื่อทดแทนการใช้สารเคมี ซึ่งแนวทางหนึ่งที่กำลังมีการดำเนินการคือการใช้คลื่นวิทยุความถี่สูง ลำแสงพลาสม่า หรือการใช้ประโยชน์จากคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เช่น รังสีอินฟราเรด คลื่นไมโครเวฟ อีกจำนวนหนึ่งโครงการนี้เป็นการพัฒนา เครื่องกำจัดแมลงศัตรูในกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยใช้หลักการให้ความร้อนข้าวเปลือกด้วยรังสีอินฟราเรดที่เป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีคุณสมบัติสามารถจัดการได้ทั้งแมลงตัวเต็มวัยและไข่ที่ฝังอยู่ในเนื้อเมล็ดพันธุ์ทำให้สามารถเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์เป็นเวลานานได้เป็นอย่างดีเป็นประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมการผลิตในภาคเกษตรกรรมของประเทศและยกระดับอุตสาหกรรมชุมชนได้อย่างน่าภาคภูมิใจ รศ.ดร.จักรมาส เลาหวณิช โทร 043-754316
