Knowledge Sharing ชุมชนแห่งการเรียนรู้...

แนวทางและกลไกการขับเคลื่อนการพัฒนากำลังคน ในพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษของไทย โดย ผอ.เอกพงศ์ มุสิกะเจริญ  379

คำสำคัญ : การพัฒนากำลังคน  ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภูมิภาค  

บทความนี้ได้สรุปจากการฟัง ผอ.เอกพงศ์ มุสิกะเจริญ พูดในหัวข้อ แนวทางและกลไกการขับเคลื่อนการพัฒนากำลังคน ในพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษของไทย ซึ่งถ้าหากสรุปนี้มีสิ่งใดตกหล่นหรือเข้าใจคลาดเคลื่อน ก็ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วยนะคะ

การเปลี่ยนแปลงของโลกต้องการระบบการศึกษาที่ทันสมัย เพื่อให้นักเรียนและนักศึกษามีทักษะและความรู้ที่เข้ากับโลกปัจจุบันและอนาคต กระทรวง อว. มีหน้าที่ทำให้หน่วยงานกว่า 200 หน่วยงานทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีนโยบายและกลยุทธ์ต่างๆ ดังนี้:

 

1. **การสร้างความร่วมมือ**: มีการทำข้อตกลงร่วม (MOU) กับหน่วยงานต่างๆ เพื่อสร้างพื้นที่ในการแบ่งปันความรู้และทักษะ และสนับสนุนนโยบายการศึกษาที่เน้นการเรียนรู้ตลอดชีวิต

 

2. **การพัฒนาระบบการศึกษา**: มีนโยบายให้นักเรียนและนักศึกษาสามารถเข้าถึงการศึกษาและการเรียนรู้ได้ตลอดเวลา โดยมีระบบ Skill Mapping, Skill Transcript, และ Skill Set เพื่อให้นักเรียนสามารถเรียนเป็นโมดูลและเข้าสู่ระบบมหาวิทยาลัยอีกครั้งหลังจากจบการศึกษา และมีการปรับระบบการศึกษาจากเวอร์ชัน 1.0 ไปเป็นเวอร์ชัน 6.0 ที่ใช้ประโยชน์จากปัญญาประดิษฐ์ (AI) เข้ามาช่วยในการสอนและเรียนรู้

 

3. **การสร้างแหล่งรู้และการนำไปใช้ในปฏิบัติ**: มีนโยบายในการสร้างความเชี่ยวชาญและการใช้ประโยชน์จากงานวิจัย และการสนับสนุนการพัฒนาบุคลากรในระดับสูง

 

4. **การสร้างนวัตกรรมและเป็นเลิศ**: กระทรวง อว. ป็นตัวผู้นำในการสร้างความรู้ใหม่ และสร้างการนำไปใช้ในปฏิบัติ โดยเน้นการใช้ประโยชน์จากงานวิจัยและนวัตกรรมเพื่อเสริมสร้างเศรษฐกิจและพัฒนาประเทศให้เป็นที่เป็นอยู่ที่เจริญก้าวหน้าได้

 

ดังนั้น กระทรวงอว. เป็นผู้นำและเป็นตัวเครื่องที่นำประเทศไปสู่การพัฒนาและเป็นอันดับต้นๆในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ด้วยการสร้างความร่วมมือและนโยบายที่เชื่อมโยงกันอย่างเหนือชั้น และการพัฒนาระบบการศึกษาให้ทันสมัยและตอบสนองความต้องการของผู้เรียนและสังคมได้อย่างเหมาะสม

 

A diagram of a circular chart Description automatically generated with medium confidence

ภาพแสดงโครงการที่กำลังดำเนินการอยู่ในปัจจุบัน

 

การพัฒนากำลังคนในแง่ของระบบการศึกษาเป็นสิ่งที่สำคัญในการสร้างแรงจูงใจและพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษในทุกภูมิภาค โดยมีขั้นตอนและแนวทางดังนี้:

 

1. **การพัฒนากำลังคน 4 ประเภท**:

   - การพัฒนานักเรียน/นักศึกษา (student)

      >    - การทำ Skill Mapping เพื่อออกแบบหลักสูตรการเรียนการสอนที่ตอบสนองความต้องการของประเทศและอุตสาหกรรม

   - การสร้าง Transcript ในอนาคตที่แสดงทักษะทั้ง Hard skill และ Soft skill

   - การสร้างนักเทคโนโลยี (technologist)

   - การส่งเสริมนักอุตสาหกรรม (industrialist)

   - การสนับสนุนนักนวัตกรรม (innovator)

เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจสำหรับระบบเศรษฐกิจพิเศษ 4 ภาค เราได้ดำเนินกิจกรรมต่อไปดังนี้:
 
1. **จัดทำแผนกลยุทธ์**:
   - เราจะจัดทำแผนกลยุทธ์เพื่อกำหนดเส้นทางและวิธีการในการพัฒนาอุตสาหกรรมในแต่ละภูมิภาค อันเป็นส่วนสำคัญในการนำเสนอแนวทางการดำเนินงานแก่ส่วนราชการและภาคเอกชน
 
2. **การสร้างบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญ**:
   - เราจะสร้างบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญสูงในอุตสาหกรรมเฉพาะของแต่ละภูมิภาค ซึ่งจะเป็นเครื่องมือสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาและเติบโตของเศรษฐกิจ
 
3. **การยกระดับและสร้างเครื่องมือหรือโครงสร้างพื้นฐาน**:

 

   - เราจะทำการยกระดับและสร้างเครื่องมือหรือโครงสร้างพื้นฐานเพื่อสนับสนุนการเสริมสร้างศักยภาพของอุตสาหกรรมในแต่ละภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นการสร้างห้องปฏิบัติการวิจัยหรือการพัฒนาเครื่องมือทางเทคโนโลยี
 
การจัดทำแผนพัฒนาเศรษฐกิจภูมิภาคภาคเอกชนในระหว่างปี 2566-2570 จะดำเนินการใน 3 ระดับ คือระดับภูมิภาค ระดับกลุ่มจังหวัด และระดับจังหวัด
 
และนอกจากนี้กระทรวง อว. ยังมีแผนปฏิบัติการสนับสนุนอื่นๆ ที่มีอยู่ในปัจจุบัน เช่น:
 
- สอวช. ได้จัดตั้งธนาคารหน่วยกิตแห่งชาติเพื่อสนับสนุนแนวคิดเรียนรู้ตลอดชีวิต (lifelong learning)
- มีการเชื่อมโยงกับหน่วยงานต่างๆ ผ่านกลไก อว. ส่วนหน้า
- มีการเชื่อมโยงหน่วยกิตข้ามสถาบัน เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนได้รับความรู้และทักษะที่เป็นประโยชน์
การผลักดันด้านเศรษฐกิจอินทรีย์ เพื่อผลักดันให้เกิน Wellness Tourism
ซึ่ง กปว. จะทำโครงการร่วมกับ สกสว. ผ่านกลไกอว.ส่วนหน้า 
- มีโครงการ sandbox
- มีโครงการอุทยานวิทยาศาสตร์ที่มีผู้ก่อตั้งมากถึง 16 คนและมีสถาบันวิชาการร่วมมือมากถึง 44 สถาบัน ซึ่งเน้นการครอบคลุมในทุกภูมิภาคเพื่อให้เป็นฐานในการพัฒนาบุคลากรและอุตสาหกรรมในท้องถิ่น
- การผลักดันด้านเศรษฐกิจอินทรีย์เพื่อส่งเสริมการพัฒนาให้เกิด Wellness Tourism ซึ่ง กปว. มีแผนการพัฒนาร่วมกับ สกสว. ผ่านกลไก อว.ส่วนหน้า 
 
แนวทางและกลไกในการขับเคลื่อนการพัฒนากำลังคนในพื้นที่เศรษฐกิจพิเศษ มีแผนการดำเนินการดังต่อไปนี้:
 
1. **ระดับกระทรวง – สป.อว.**:
   - เราจะสร้างความร่วมมือกับ สป.มท. และ สป.รง. เพื่อพัฒนาทักษะในระบบการศึกษาและแรงงาน เพื่อพัฒนาทักษะในระบบการศึกษาและแรงงาน
 
2. **ระดับพื้นที่**:
   - เราจะใช้กลไกอว.ส่วนหน้าในการสร้างความร่วมมือกับระดับจังหวัดเพื่อให้มีการใช้ประโยชน์จากเครื่องมือของ อววน. ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
 
3. **การจัดตั้งกองทุน อววน.**:
   - เราจะสร้างกองทุน อววน. ในระดับจังหวัดเพื่อใช้สนับสนุนในการพัฒนาพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษ และให้ประโยชน์ต่อกำลังคนในพื้นที่นั้น
 
4. **นำแนวทางการเรียนรู้แบบ star stems/cwie/skill-competencies based/experiential learning program**:
   - เราจะส่งเสริมและสนับสนุนแนวทางการเรียนรู้เหล่านี้เพื่อให้กำลังคนมีความพร้อมในการทำงานในอุตสาหกรรมพิเศษ
 
5. **การส่งเสริมและสนับสนุนเครือข่ายอุทยานวิทยาศาสตร์ภูมิภาค**:
   - เราจะสนับสนุนให้เครือข่ายอุทยานวิทยาศาสตร์ภูมิภาคพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านนโยบายการวิจัยและพัฒนา เพื่อให้เขตระเบียงฯ มีความพร้อมในการเติบโตและพัฒนา
 
กปว.เป็นสะพานเชื่อมสำหรับแผนการให้คำปรึกษาและการทำงานร่วมกับหน่วยงานต่างๆในกระทรวงอุตสาหกรรม มีการใช้กำลังทรัพยากรเพื่อให้ทำงานร่วมกันในเส้นทางเดียวกัน ซึ่งเป็นการพัฒนาที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน
เขียนโดย : น.ส.จุฑาทิพ  รุณสุข สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม : juthathip.r@mhesi.go.th